«…ΚΑΙ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Τ΄ΑΠΥΘΜΕΝΑ…»

Ξεφυλλίζοντας βιβλία για το περιβάλλον:

ΓΑΛΑΤΕΙΑ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΣΟΥΡΕΛΗ – ΕΜΕΝΑ ΜΕ ΝΟΙΑΖΕΙ

Εκδ. Πατάκη (από 12 ετών και για μεγάλους)

• Τιμητικό Δίπλωμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ)
• Βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
• Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
• Αναρτήθηκε στον τιμητικό πίνακα του Διεθνούς Βραβείου Άντερσεν

Το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Ένα συναρπαστικό, γλαφυρό βιβλίο που ευαισθητοποιεί το νέο για το καυτό πρόβλημα της εποχής μας. Τονίζει την ατομική ευθύνη για την καταστροφή της γης. Μια ολόκληρη τάξη σχολείου καταλαβαίνει τον κίνδυνο, παλεύει και αγωνίζεται με το σύνθημα «εμένα με νοιάζει». ( Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Απόσπασμα

«… -Μη στενοχωριέστε, παιδιά, όλα θα γίνουν όπως ήταν πρώτα.

Προσπαθούσε ώρα ο δάσκαλος να μαλακώσει τα παιδιά. ….

–Ποτέ δε θα γίνουν όλα όπως ήταν πρώτα! Πεισμωμένος είπε ο Γιάννης. …..

–– Παιδιά, είπε, θα ξαναφυτέψουμε το δάσος μας. η παραλία μας σώθηκε. Τι άλλο θέλουμε;

–– Παλέψαμε όμως για να τα πετύχουμε αυτά, είπε η Χριστίνα.

–Ναι, παλέψαμε. Πα να πει πως ζήσαμε. Γιατί η πάλη είναι ζωή. Έχετε δει το μωρό που μπουσουλάει; Όταν αποφασίσει να σταθεί στα πόδια του, όσο κι αν πέφτει, όσες τούμπες κι αν πάρει, αυτό πεισματικά θα προσπαθήσει , μέχρι να καταφέρει να σταθεί στα πόδια του. Πάλη είναι η ζωή. Πάλη η μάθηση. Πάλη η κατάκτηση της ομορφιάς. Έτυχε αυτό το μάθημα να το μάθετε νωρίς. Είναι όμως άλλα παιδιά που το μάθανε νωρίτερα. Και δεν μπορώ να σας χαϊδολογήσω και να σας πω πως λυπάμαι γιατί το μάθατε. Χαίρομαι, κύριοι, που γίνατε πολεμιστές! Όποιος από σας θέλει μπορεί να παρατήσει την πάλη. Εμείς οι άλλοι όμως θα εξακολουθήσουμε να παλεύουμε.

Μάζεψε τα βιβλία του ο δάσκαλος και χωρίς να κοιτάζει τίποτ΄ άλλο εκτός από την πόρτα βγήκε έξω. …»

(Στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

ΕΛΙΖΑΜΠΕΘ ΚΟΛΜΠΕΡΤ – ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΙΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

Εκδ. ΑΒΓΟ

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 οι επιστήμονες προειδοποιούσαν ότι η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα αυξανόταν με κίνδυνο το λιώσιμο των πάγων στους πόλους και την αλλαγή στο κλίμα της Γης. Σήμερα ο κόσμος, μην έχοντας λάβει κανένα ουσιαστικό μετρο, βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής. Μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, η θερμοκρασία θα είναι μάλλον μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά τα τελευταία δύο εκατομμύρια χρόνια, και οι σαρωτικές επιπτώσεις αυτού του φαινομένου θα καθορίσουν τη ζωή πάνω στη Γη για τις επερχόμενες γενεές. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η συγγραφέας πήρε το Βραβείο Επιστημονικής Συγγραφής από την Αμερικανική Ε΄νωση για την Προώθηση της Επιστήμης για τα άρθρα της στα οποία βασίστηκε το βιβλίο αυτό.

Απόσπασμα

» … Όταν έφτασα στο παρατηρητήριο πάνω από τον Σόλχαϊμαγεκουλ, είχε ήδη αρχίσει να βρέχει. Κάτω από το μελαγχολικό φως ο παγετώνας ενέπνεε μάλλον απελπισία παρά δέος. Μεγάλο μέρος του ήταν γκρίζο – καλυμμένο από ένα λεπτό στρώμα σκουρόχρωμου χαλικιού. Κατά την υποχώρησή του είχε αφήσει πίσω του ρυτιδωμένους σωρούς λάσπης. Ήταν κατάμαυροι και άγονοι – δε φύτρωνε επάνω τους ούτε το ανθεκτικό χορτάρι της περιοχής. Κοίταξα ολόγυρα για τον τεράστιο ογκόλιθο που είχα δει σε φωτογραφίες στο γραφείο του Σίγκουρντσον. Απείχε τόσο πολύ από την άκρη του παγετώνα, που αναρωτήθηκα για μια στιγμή μήπως είχε παρασυρθεί από το ρεύμα. Φύσηξε ένας διαπεραστικός άνεμος και ξεκίνησα την κατάβαση. Μου ήρθε στο μυαλό αυτό που μου είχε πει ο Σίγκουρντσον. Αν επέστρεφα μετά από μια δεκαετία, πιθανότατα ο παγετώνας δε θα ήταν ορατός από τη ράχη στην οποία στεκόμουν. Ανέβηκα, λοιπόν, για να ρίξω μια ακόμη ματιά. …»

LUIS SEPULVEDA – Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΓΑΤΟΥ ΠΟΥ ΕΜΑΘΕ Σ΄ΕΝΑ ΓΛΑΡΟ ΝΑ ΠΕΤΑΕΙ

Εκδ. Opera

Ένα παραμύθι για μεγάλους με ευαισθησίες και για μικρούς με ανησυχίες. Μια τρυφερή ιστορία που αποπνέει καλοσύνη, τρυφερότητα και αγάπη.

Ο γάτος Ζορμπάς, «που ήταν μαύρος και πελώριος και χοντρός», υιοθετεί το αυγό ενός θηλυκού γλάρου που πεθαίνει από το πετρέλαιο στο οποίο βούτηξε κατά λάθος καθώς πετούσε προς τον ουρανό της Βισκάιας. Το κλωσσάει υπομονετικά και, κρατώντας την υπόσχεση που έδωσε στην ετοιμοθάνατη γλαρομάνα, προσπαθεί να μάθει στο γλαρόνι που γεννήθηκε να πετάει. Απογοητευμένος γιατί δεν μπορεί να βοηθήσει το γλαρόνι, απευθύνεται στους ανθρώπους…

Απόσπασμα

» … ο μεγάλος κίνδυνος ήταν στο πώς θα το ‘παιρναν οι άνθρωποι. Τι θα τον έκαναν ένα γάτο που μιλούσε; Το δίχως άλλο θα τον έκλειναν σε ένα κλουβί για να τον υποβάλουν σε ένα σωρό ηλίθιες δοκιμασίες, γιατί οι άνθρωποι είναι γενικά ανίκανοι να δεχτούν ότι κάποιο πλάσμα, διαφορετικό απ΄αυτούς, είναι δυνατόν να τους καταλαβαίνει και να το καταλαβαίνουν. Οι γάτες ήξεραν, π.χ. για τη θλιβερή τύχη των δελφινιών που έδειξαν στους ανθρώπους τη νοημοσύνη τους, κι εκείνοι τα καταδίκασαν να κάνουν τούμπες σε δελφινάρια. Κι ήξεραν όλες τις ταπεινώσεις στις οποίες οι άνθρωποι υποβάλλουν οποιοδήποτε ζώο που αποδεικνύεται έξυπνο και επιδεκτικό … «

Ο Luis Sepulveda γεννήθηκε στη Χιλή. Αφού καταδικάστηκε και φυλακίσθηκε στη χώρα του για τις κινητοποιήσεις του ενάντια στο στρατοκρατικό καθεστώς της χώρας του, το 1980 συνδέθηκε με την Greenpeace και από τότε συμμετέχει στις ακτιβιστικές της δράσεις (δελφίνια και φάλαινες στη Μεσόγειο, κλπ). Η αντίληψή του για τον κόσμο άλλαξε ριζικά μετά από έξι μήνες συμβίωσης με τους ινδιάνους Σουάρ στον Αμαζόνιο. Έγραψε θεατρικά, διηγήματα, ποιήματα, δημιούργησε θεατρικές ομάδες και, ακόμη, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. ( Στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

ΜΙΣΕΛ ΤΟΥΡΝΙΕ – Ο ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ Ή Η ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ ΖΩΗ

Εκδ. Πατάκη

Μια διασκευή του πρώτου μυθιστορήματος του Μισέλ Τουρνιέ (Ο Παρασκευάς ή Το Καθαρτήριο του Ειρηνικού) για νέους, βασισμένη πάντα στο κλασικό πρότυπο του Ντάνιελ Ντεφόε ( Η ζωή και οι παράξενες κι απίστευτες περιπέτειες του ναύτη Ροβινσώνα Κρούσου από το Γιορκ). Ένας κόσμος όχι ανεξερεύνητος, αλλά καινούριος, γεννιέται κάτω από το βλέμμα του Ροβινσώνα. Ο ναυαγός ωστόσο στο έρημο νησί επιζεί και όχι μόνο αυτό, αλλά κατορθώνει να δημιουργεί μεγάλα πλεονάσματα, να συσσωρεύει, κατά το οικονομικό πρότυπο της κοινωνίας που κουβαλάει η ιδεολογία του. Για να μη ξεχάσει την ανθρώπινη γλώσσα, επιβάλλει στον εαυτό του να σκέφτεται φωναχτά. Εκείνο που ξεχνάει ολότελα είναι το χαμόγελο: γίνεται ανίκανος για ευτυχία. Πυγμαλίωνάς του σε μια νέα ελευθερία και διαρκή ευτυχία θα γίνει ο νεαρός νέγρος Παρασκευάς. ( από το οπισθόφυλλο του βιβλίου) Ζούμε σε χρόνια όπου η Ροβινσωνιάδα φαντάζει σχεδόν ομηρική. Οι έννοιες «έρημο νησί» και «ροβινσωνισμός» τείνουν να ταυτιστούν με το χαμένο Παράδεισο ή με τη μεταπυρηνική Κόλαση. Έτσι ο μύθος ξαναλανσάρεται με νέα δύναμη σ΄έναν οικολογικό ρομαντισμό που ζητάει την εποχή του. Οπωσδήποτε, στο πνεύμα του νέου ανθρώπου, είναι ένα αντίδοτο στην ιδεολογική ρύπανση. (από την κριτική θεώρηση του μεταφραστή)

Απόσπασμα «… Ο Ροβινσώνας ταράχτηκε ίσως, μα δεν άφησε να φανεί τίποτα. Θα έχουμε επισκέψεις, είπε απλά. … … Οι ναύτες σκαρφάλωναν εύκολα τους κορμούς με τα σκαλοπάτια που σχημάτιζαν τα κομμένα φοινικόφυλλα, για να ρίξουν με μια σπαθιά τις φοινικοκορφές, και ακούγονταν τα γέλια άλλων, που κυνηγούσαν κατσικάκια με το λάσο. Του έκανε κακό να βλέπει αυτούς τους αγροίκους μέθυσους να ακρωτηριάζουν τα δέντρα και να σφάζουν τα ζώα του νησιού του, μα δεν ήθελε να φανεί εγωιστής στους πρώτους ανθρώπους που έβλεπε ύστερα από τόσα χρόνια. Ένας ναύτης βρήκε δυο χρυσά νομίσματα κοντά κοντά. Ξεσήκωσε αμέσως τους συντρόφους του με ξεφωνητά και, αφού καβγάδισαν άγρια, αποφάσισαν να κάψουν όλο το λιβάδι για να ψάξουν πιο εύκολα. Κάθε καινούριο νόμισμα που έβρισκαν, γινόταν αιτία συμπλοκών, πολλές φορές με μαχαίρι και σπαθί. Δοκίμασε να αποσπάσει την προσοχή του από το οικτρό αυτό θέαμα, συζητώντας με τον Τζόζεφ, τον υποπλοίαρχο. Μα εκείνος άρχισε να του μιλάει με ενθουσιασμό για το δουλεμπόριο των μαύρων, που προμήθευε εργατικά χέρια στις βαμβακοφυτείες των αμερικανικών πολιτειών του Νότου. Τους άρπαζαν από την Αφρική και τους στοίβαζαν στα αμπάρια του καραβιού σαν εμπόρευμα. Στην Αμερική τους πουλούσαν και φόρτωναν μπαμπάκι, ζάχαρη, καφέ και λουλάκι. … Του Ροβινσώνα του φαινόταν σαν να είχε σηκώσει μια πέτρα και να ‘βλεπε από κάτω να σαλεύουν μαύρα σιχαμερά μαμούνια. …»

(στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

Ο Μισέλ Τουρνιέ γεννήθηκε στο Παρίσι. Σπούδασε φιλοσοφία στη Γαλλία και στη Γερμανία. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Ο Παρασκευάς ή το Καθαρτήριο του Ειρηνικού, πήρε το Μεγάλο Βραβείο μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας. Το δεύτερο μυθιστόρημά του, Ο Βασιλιάς των Σκλήθρων, βραβεύτηκε από την Ακαδημία Γκονκούρ της οποίας έγινε και μέλος το 1972. Άλλα έργα του: Τα Μετέωρα, Το Παράκλητον Πνεύμα, Ο Φασιανός, Γκασπάρ Μελχιόρ Βαλτάσαρ, Τα μυστικά της νύχτας, κ.α. Το μυθιστόρημα «Ο Παρασκευάς ή η πρωτόγονη ζωή» γυρίστηκε σε ταινία και παίχτηκε από τη γαλλική τηλεόραση.

ΛΙΤΣΑ ΨΑΡΑΥΤΗ – ΑΝΑΣΕΣ ΚΑΙ ΨΙΘΥΡΟΙ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ

εκδ. Πατάκη

• Α΄Βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 1996

Γιατί τα πουλιά «αυτοκτονούν» στο δάσος; Πώς σώθηκε από τη λάσπη η Κασσάνδρα; Τι ήταν το παράξενο αντικείμενο που είδαν τα παιδιά στο ξέφωτο; Σ΄αυτό το βιβλίο, εκτός από τα παιδιά και το μυστήριο, πρωταγωνιστεί και ο εθνικός δρυμός με τα δέντρα, τα ζώα, τα πουλιά, τα έντομα. Μέσα σ΄αυτόν τον υπέροχο κόσμο, η παρέα των παιδιών περνάει τις καλοκαιρινές διακοπές. Οι περιπέτειες, τα απρόοπτα, οι εμπειρίες διαδέχονται η μια την άλλη, κι όταν οι διακοπές τελειώσουν, τα παιδιά θα έχουν γίνει πιο σοφά, πιο ευαίσθητα, γεμάτα αισιοδοξία και αγάπη για τη ζωή. (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«… μια εκατοχρονίτικη βασιλική δρυς ήταν ο πρώτος στόχος τους. Ο τεράστιος κορμός της θα γινόταν μια ακόμα προσφορά στην ακόρεστη επιθυμία του κόσμου για περισσότερη κατανάλωση ξύλου. Ο χρόνος είχε γεμίσει τον κορμό της με ένα παχύ στρώμα από πράσινα μούσκλια. Το πριόνι μπήχτηκε στο δέντρο μ΄έναν απαίσιο ήχο. Τα πριονίδια, λες κι ήταν σταγόνες αίμα, πιτσίλισαν το χώμα ολόγυρα, γέμισαν τα ρούχα και τα πρόσωπά μας. Το δέντρο βογκούσε, στέναζε. Η σκληρή σάρκα του αντιστεκόταν στα δόντια του πριονιού. Τα φύλλα του έτρεμαν, τα κλαριά του ριγούσαν και οι χυμοί σφυροκοπούσαν μέσα στο γέρικο κορμί του. Ο αγώνας ήταν άνισος. Μ΄ένα στερνό βογκητό έπεσε στο έδαφος. Ένα σύννεφο από σκόνη σηκώθηκε και μας σκέπασε. Όταν κατακάθισε, σήκωσα τα μάτια μου ψηλά. Στη θέση του δέντρου έλαμπε ένα κομμάτι από γαλάζιο ουρανό Ο αγέρας είχε σταματήσει, λες και η φύση ολόγυρα στεκόταν και παρακολουθούσε σιωπηλά την αγωνία του πεσμένου δέντρου. Πλησιάσαμε το φρεσκοκομμένο κορμό. Άπλωσα το χέρι μου και τον χάιδεψα. Ήταν υγρός. Μικρές σταγόνες από χυμούς -να ήταν άραγε ιδρώτας αγωνίας;- εξακολουθούσαν να ανεβαίνουν απ΄τις ρίζες, που δεν είχαν, φαίνεται, καταλάβει ακόμα το δράμα που παιζόταν πάνω στο έδαφος.»

(στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

ΑΘΗΝΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ – Ο ΗΛΙΟΣ ΚΡΥΩΝΕΙ

εκδ. Πατάκη

Ένα πολύ μικρό βιβλίο με «μεγάλα» μηνύματα, αφιερωμένο από τη συγγραφέα στη μολυσμένη ατμόσφαιρα.

«… Πρώτη φορά του ορυζώνα το νερό θολώνει έτσι, σκέφτηκε ο άνθρωπος και σήκωσε αργά μέσα από το νερό τη λασπωμένη του πατούσα. Βλέπεις, ήξερε να διαβάζει τα διάφορα σημάδια που άφηνε το φίδι στη γη όταν σερνόταν ή το ποτάμι που φούσκωνε τι ήθελε να πει. Έτσι και τώρα, αμέσως την κατάλαβε τη συμβουλή που η λασπωμένη γη απάνω στην πατούσα του είχε γράψει:

Πάρε το σπόρο τον πιο γόνιμο και με το περιστέρι να τον στείλεις σε μέρη όπου ξερή κα άγονη έχω μείνει. Να κάνεις γρήγορα και να βιαστείς. Αν κάπου η φύση κινδυνεύει, κινδυνεύεις κι εσύ…»

( στη βιβλιοθήκη του σχολείου )

Η Αθηνά Παπαδάκη σπούδασε πολιτιτκές επιστήμες και εργάζεται ως δημοσιογράφος σε δημόσιο οργανισμό. Έχει γράψει ποιητικά έργα και βιβλία για παιδιά και νέους. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, πολωνικά και ρουμανικά.

ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ – ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ

εκδ. Κέδρος

Ενα φράγμα, σπουδαίο τεχνολογικό επίτευγμα, αρχίζει να γίνεται απειλητικό εξ αιτίας ενός απροσδιόριστου τεχνικού ελαττώματος. Ο υπουργός ζητά από το μηχανικό να διερευνήσει την κατάσταση, να επιλύσει το πρόβλημα και να καθησυχάσει τους περιοίκους. Ο μηχανικός διαπιστώνει ότι, ενώ η απειλή είναι υπαρκτή και σοβαρή, ο μεν υπουργός ενδιαφέρεται να συγκαλύψει το πρόβλημα για να μην επωμισθεί το πολιτικό κόστος, οι δε περίοικοι ανησυχούν φαινομενικά και, τελικά, παγιδεύονται στη μοιρολατρία και εφησυχάζουν.

Το φράγμα συμβολίζει την αδιαφορία και την απροθυμία των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν τις όποιες απειλές με προσωπικό κόστος, την ανευθυνότητα και την υποκρισία των συμφεροντολόγων. Γραμμένο πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες, μπορεί κάλλιστα να απεικονίσει την κατάσταση σε σχέση με τα σύγχρονα προβλήματα που ταλανίζουν τον πλανήτη.

Ο κερκυραίος Σπύρος Πλασκοβίτης σπούδασε νομικά και σταδιοδρόμησε ως διοικητικός δικαστής κατά την εποχή της Μεταπολίτευσης. Παραιτήθηκε, όμως, διαμαρτυρόμενος για την αθώωση των υπευθύνων για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Έγινε σταδιακά σύμβουλος Επικρατείας, βουλευτής Επικρατείας, ευρωβουλευτής και, τελικά, αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου.

Έργα του: Γραφές και Συναντήσεις, Η άλλη καρδιά, Η θύελλα και το φανάρι, Η κυρία της βιτρίνας, Η πεζογραφία του ήθους, Η πόλη, Οι γονατισμένοι, Το γυμνό δέντρο, Το μοντέλο.

ΕΝΤΙΤΑ ΜΟΡΡΙΣ – ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΗς ΧΙΡΟΣΙΜΑ

εκδ. Θεμέλιο

• Μετάφραση: Νικ. Βρεττάκος

Ένα βιβλίο για το δράμα των επιζώντων από την τραγωδία της Χιροσίμα. Ένας νεαρός Αμερικανός, ανυποψίαστος για το συνεχιζόμενο μαρτύριο των θυμάτων της ατομικής βόμβας, μπαίνει οικότροφος σε ένα γιαπωνέζικο σπίτι. Η νεαρή οικοδέσποινα προσπαθεί με κάθε τρόπο να του κρύψει τα φριχτά της εγκαύματα και να του κρύψςι πώς και όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας έχουν μέσα τους το θάνατο. Ο Αμερικανός ανακαλύπτει σιγά σιγά το δράμα που παίζεται γύρω του και συνειδητοποιεί το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί. Η νεαρή Γιούκα-σαν με την αφήγησή της όπου εναλλάσσονται στιγμές τρόμου με στιγμές αγάπης και ανθρωπιάς, δεν κατηγορεί κανένα. Ωστόσο, το βιβλίο είναι τελικά το πιο αδυσώπητο κατηγορητήριο για τη βαρβαρότητα τυ ατομικού πολέμου. ( από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Απόσπασμα

» … Και ξαφνικά έχω την εντύπωση πως δεν είμαι πια μόνη, πως παντού γύρω μου υπάρχουν άνθρωποι που τρέχουν, τρέχουν… Α, ναι, είναι τα φαντάσματα. Πριν δεκαπέντε χρόνια, έτρεχα έτσι μέσα στους δρόμους με το τρομαγμένο πλήθος, που δεκαπέντε χρόνια συνεχίζει να τρέχει μες στο μυαλό μου. Τη νύχτα τούτη, μ’ ακολουθούν με τα καρβουνιασμένα τους πρόσωπα, με ξεσκλίδια σάρκας ξεκολλημένα από τους ώμους τους. Τους αναγνωρίζω. Αυτούς βλέπω στους εφιάλτες μου. Αυτή η κοπέλα με το φαγωμένο από τις φλόγες πρόσωπο, αυτός ο άντρας που έχει τη νεκρή γυναίκα του στην πλάτη, τρέχανε τη μέρα κείνη μαζί μου. Εδώ υπάρχει μια ομάδα μαθητών, σωριασμένοι ο ένας πάνω στον άλλο, όλοι νεκροί. Εκεί είναι ένας σκύλος με τα πόδια πιασμένα στην άσφαλτο. Αυτό μας περιμένει όλους άν δεν τρέξουμε αρκετά γρήγορα. Γρήγορα, γρήγορα, αλλιώς θα ψηθούμε όλοι μας ζωντανοί. Πρέπει να ξαναβρώ τη μαμά. Μακριά μου, μπρος μου, διακρίνω τη μαύρη γραμμή του ποταμού και διακρίνω σκιές που βυθίζονται μέσα στα νερά του. Σαν πυρσοί ζωντανοί, με τα μαλλιά τυλιγμένα από τις φλόγες, οι γυναίκες ρίχνονται από την όχθη σαν τσουπωμένα τσαμπιά. Μήπως η μαμά είναι μαζί τους; Πού είναι η μαμά; Πού είναι; …»

( στη βιβλιοθήκη του σχολείου )

ΧΑΡΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ – Ο ΘΥΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ

Εκδ. Κέδρος

Τα απόβλητα ενός νέου εργοστασίου, που δημιουργείται κοντά σε μια επαρχιακή πόλη, καθώς χύνονται στη θάλασσα και τη μολύνουν καταστρέφοντας το ζωντανό της κόσμο, γίνονται η αιτία να συγκρουστούν σ΄έναν αγώνα αλληλοεξόντωσης οι παραγωγικές δυνάμεις της περιοχής. Στο οικολογικό τούτο μυθιστόρημα συνδυάζονται τρία στοιχεία: η μακραίωνη ιστορική και μυθολογική κληρονομιά της χώρας μας, η κοντινότερη λαογραφική παράδοση και η σύγχρονη τεχνολογική πραγματικότητα. Ένα παιδί, εγγονός κάποιου ψαρά, γεμάτο ευαισθησία για το φυσικό περιβάλλον, γίνεται ο συνδετικός κρίκος για το ξετύλιγμα μιας συναρπαστικής ιστορίας, όπου αρμονικά δένονται το πάθος κι η ποίηση, το όνειρο κι η πραγματικότητα, η λογική και το αίσθημα, μ΄ένα λόγο πυκνό, γνήσια λϊκό και μαζί ρέοντα και ποιητικό, που θα συγκινήσει και θα προβληματίσει μικρούς και μεγάλους. (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Απόσπασμα

… Είχε περάσει ο Μάης κι οι μέρες έμοιαζαν πια καλοκαιριάτικες. Μα όσο η ζέστη του καλοκαιριού ανέβαινε άλλο τόσο ανέβαινε κι ο πυρετός της αντιπαράθεσης και του μίσους ανάμεσα στα δυο αντίπαλα στρατόπεδα της μικρής πόλης. Ιδιαίτερα πιο μεγάλη ήταν η έξαψη κι η αναταραχή ανάμεσα στους ψαράδες και τους φίλους τους, που περίμεναν κάποια απάντηση από τις αρμόδιες αρχές. Μα απάντηση καμιά δεν έρχόταν, όλοι τους έλεγαν πως το ζήτημα μελετιόταν και πως δεν ήταν εύκολο να παρθεί κάποια απόφαση. Κι όσο οι μέρες περνούσαν τόσο και πιο πολύ βάθαινε μέσα τους η υποψία, πως οι αρμόδιοι αδιαφορούν για το πρόβλημά τους και μάλλον παίζουν με τη δυστυχία τους. Κι αυτό τους πίκραινε πολύ, τους έκανε να νιώθουν όλο και πιο παρακατιανοί και τιποτένιοι.Αισθάνονταν πειραγμένοι, θιγμένοι, κι ένα κύμα αγανάκτησης ανέβαινε από τα στήθια τους και τους έπνιγε. Όλα έδειχναν πως το ποτήρι της πίκρας είχε γεμίσει πια ως τα χείλια του και μια μικρή, ελάχιστη σταγόνα θα ήταν αρκετή για να το κάμει να ξεχειλίσει…

Κι η σταγόνα αυτή έπεσε ένα πρωινό του Θεριστή, την ώρα που οι ψαράδες άραζαν τις ψαρόβαρκες στην ακρογιαλιά. Είχε, βέβαια, κι άλλες δυο φορές ξαναγίνει αυτό, μα τώρα το πράγμα ήταν ακόμα πιο σοβαρό. Η αμμουδιά ήταν σπαρμένη από ψόφια ψάρια κάθε λογής, όχι πέντε και δέκα, παρά εκατοντάδες ολόκληρες, ίχως και χιλιάδες, έτσι καθώς όλη τη νύχτα η νοτιά είχε συνταράξει ως βαθιά τη θάλασσα. Κι έμοιαζε το περιγιάλι μ΄ένα απέραντο πεδίο μάχης, όπου κείτονταν ξέπνοοι κι ασάλευτοι, χτυπημένοι από αόρατες σαΐτες, άμετροι στρατιώτες, νωποί και βρεγμένοι ακόμα από το κύμα… (στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

Ο Χάρης Σακελλαρίου γεννήθηκε στο Θαυμακό Φθιώτιδας το 1923. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Φιλολογία και μετεκπαιδεύτηκε στη Γαλλία στη σύγχρονη Λογοτεχνία και τη Σημειολογία. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του λόγου, δημοσίευσε γύρω στα 35 βιβλία για ενηλίκους και πάνω από 40 για παιδιά και για νέους. Έχει βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών, το Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», το Υπουργείο Παιδείας, τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών και σε διεθνείς διαγωνισμούς. Διευθύνει τα περιοδικά «Νεοελληνικός Λόγος» και «Επιθεώρηση Παιδικής Λογοτεχνίας». Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως στέλεχος της ΕΠΟΝ. Από τα αντιπροσωπευτικότερα βιβλία του είναι τα «Ιστορία της Παιδικής Λογοτεχνίας», «Σημειολογία και Γλωσσολογία», «Σχολές και ρεύματα στη νεοελληνική λογοτεχνία», «Το παραμύθι χτες και σήμερα», «Τρία παιδιά χαμένα στο διάστημα», «Παραμύθια του γερο-Αβραάμ» κ.ά. Είναι συντάκτης λεξικών γλωσσικής παιδείας κι έχει ανθολογήσει ποίηση και διηγήματα για παιδιά και νέους. Άλλα έργα του: Ο γίγας της Σαλαμίνας, Το παιδί και η αρκούδα, Ο μικρός δραπέτης, Τρία παιδιά χαμένα στο διάστημα, Η φωτιά που δε σβήνει, Μυθικά χαμόγελα, Το θεριό που μέρωσε, Αντιστασιακά παιδικά διηγήματα, Ο Σπιθοβολάκης, Μύθοι και περίεργα από τον κόσμο των φυτών, Οδυσσέας, κλπ

ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ – ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΦΥΣΗΣ

εκδ. Ζαχαρόπουλος

Το «κάλεσμα της άγριας φύσης» αποτελεί την απαρχή της παγκόσμιας επιτυχίας και φήμης ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς των πρώτων χρόνων του αιώνα μας. Η ιστορία του σκύλου Μπακ, που υπακούει στη φωνή του προαιώνιου ενστίκτου του και εγκαταλείπει για πάντα τον κόσμο των ανθρώπων, μόλις χάνεται ο μοναδικός άνθρωπος που αγάπησε ανάμεσα στον κόσμο των «πολιτισμένων», ξεπερνά κατά πολύ κι αυτή τούτη τη βιοτική περιπέτεια ενός ζώου κι αυτές τούτες τιε πλούσιες και ασύγκριτες εμπειρίες του συγγραφέα, που από μέσα τους ξεπήδησε, και γίνεται σύμβολο του ανθρώπου που προσπαθεί, αγωνίζεται, μάχεται να γνωρίσει κάποτε τον εαυτό του. Η επιταγή της αυτογνωσίας, ακριβώς, είναι το μέγιστο μάθημα που αποκομίζει, τελικά, ο αναγνώστης από τούτο το λογοτεχνικό αριστούργημα. ( από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Απόσπασμα

… Και ταυτόχρονα με το όραμα του τριχωτού ανθρώπου, ερχόταν στ΄αυτιά του Μπακ το βαθύ, πηγαίο κάλεσμα της άγριας ΄φύσης, η φωνή της ερημιάς, μέσα από τα τρίσβαθα του δάσους. Η πρόσκληση αυτή τον γέμιζε με μεγάλη ανησυχία και παράδοξες επιθυμίες. Τον έκανε να αισθάνεται μιαν αόριστη, γλυκειά αγαλλίαση και να αναδεύονται μέσα του άγριες ορμές και συγκλονιστικοί πόθοι, για κάτι που δεν ήξερε να το πει. Καμιά φορά, ακούγοντας το πρόσταγμα αυτής της φωνής, χωνότανε στο δάσος απ΄ όπου φαινόταν πως ερχόταν το κάλεσμα τούτο. Προσπαθούσε να το ανακαλύψει σα να ήταν ένα πράγμα απτό, ορατό. Γαύγιζε σιγανά ή απειλητικά, ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής. Έχωνε το μουσούδι του μέσα στα δροσερά βρύα ή μέσα στο μαύρο χώμα όπου φύτρωναν τα ψηλά χορτάρια και μούγκριζε με χαρά, ανακαλύπτοντας τις λιπαρές οσμές της γης. Ή καθόταν μισοκρυμμένος, ανάμεσα στα μανιτάρια που φύτρωναν πάνω σε έναν πεσμένο κορμό δέντρου, με τα μάτια ορθάνοιχτα, με τα αυτιά του στητά, παρακολουθώντας το κάθε τι που σάλευε ή αχολογούσε κοντά του. Μπορεί να έλπιζε έτσι, πως θα έβλεπε εκείνο το πράγμα που τον καλούσε, τον φώναζε να τον βρει. Αλλά δεν ήξερε από πού να το περιμένει. Δεν ήξερε μήτε γιατί έκανε όλα τούτα τα φερσίματα. Ήταν εξαναγκασμένος να τα κάνει, και καμιά λογική δεν θα ήτανε σε θέση να του το εξηγήσει. …

Ο Τζακ Λόντον γεννήθηκε το 1876 στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ. Μέσα από μια ιδιαίτερα δύσκολη παιδική ηλικία, φουντώνει η αγάπη του για το διάβασμα και τη μελέτη. Έφηβος πια, κάνει διαφορες δουλειές για να επιβιώσει, ανάμεσα σε αυτές και χρυσοθήρας στην Αλάσκα, όπου και έχει τις πρώτες του πνευματικές αναζητήσεις μέσα από την επαφή του με φωτισμένους ανθρώπους. Σε ηλικία 19 μόλις χρόνων, γράφει τα πρώτα του διηγήματα, εμπνευσμένα από τις εμπειρίες του. Από τότε αρχίζει πλέον να ασχολείται επαγγελματικά με το γράψιμο. Έργα του: Ο γιος του λύκου, Η κόρη του χιονιού, Τα παιδιά του δάσους, Το κάλεσμα της άγριας φύσης, Οι άνθρωποι της αβύσσου, Ο θαλασσόλυκος, Λευκό κυνόδοντο, Ο δρόμος, Η σιδερένια φτέρνα, Η κοιλάδα του φεγγαριού, Η δύναμη του δυνατού, κ.α.

Το «κάλεσμα της άγριας φύσης» είναι ένα βιβλίο γεμάτο λυρισμό, συγκίνηση και υψηλά νοήματα, παρά τις ιδιαίτερα βίαιες σκηνές του σε κάποιες περιπτώσεις. Αναφέρεται στις προσπάθειες για επιβίωση και στον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση και την κακομεταχείριση κάθε ζωντανού πλάσματος πάνω στη γη. Για το λόγο αυτό, απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του βιβλίου σε χώρες όπως η Ιταλία, όπου κατά τις δεκαετίες 1920 – 30 κυριαρχούσαν δικτατορικά καθεστώτα. Μεταπολεμικά, γυρίστηκε πολλές φορές σε ταινία και τηλεοπτική σειρά.

(στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ – ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ ( Κ. ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ )

εκδ. Μίνωας

Η Ελλάδα ιδωμένη με τα μάτια των πιο διαλεχτών Ελλήνων συγγραφέων στο είδος της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας. Ο Ν. Καζαντζάκης, ο Φ. Κόντογλου, ο Κ. Ουράνης, ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος. ο Ηλ. Βενέζης, η Αθ. Ταρσούλη, ο Στρ. Μυριβήλης και δεκάδες άλλοι, με έξοχα κείμενά τους μας χαρίζουν ένα συνθετικό πίνακα με εικόνες από τα πιο χαρακτηριστικά μέρη της πατρίδας μας. Η διάταξη της ύλης, που προχωρεί κατά γεωγραφικά διαμερίσματα, δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία όχι μόνο να γνωρίσει τον τόπο αλλά και τους ανθρώπους του, την ιστορία τους και την πλούσια λαογραφία τους. ( από το οπισθόφυλλο του βιβλίου )

Απόσπασμα

Το Βέρμιο ανήκει στα εγκαρδια βουνά, στα βουνά που δεν τα τρομάζεις με τα απόκρημνα ύψη τους, που δεν τα βαριέσαι με την αδυσώπητη μονοτονία τους, που συμφιλιώνεσαι αμέσως μαζί τους και τα παίρνεις με όλη σου την ευχαρίστηση πιστούς συντρόφους στο ταξίδι σου. … Το Βέρμιο σε προσκαλεί φιλικά με κάθε του πλαγιά, με κάθε του χαράδρα, με κάθε κορυφή τους, με την αστείρευτη δροσιά και την άφθονη βλάστησή του…. Νερά παφλάζουν εδώ, νερά κατεβαίνουν με τραγουδιστικό ξετύλιγμα παραπέρα, πυκνοί ίσκιοι ξαλαφρώνουν το στρατοκόπο κάτω από παμπάλαιες καρυδιές και καστανιές και τον προσκαλούν να ευφρανθεί σε αερικά πλατώματα, ανάμεσα στις χαρούμενες συντροφιές των ανθισμένων θάμνων. … Οι καταρράχτες που πηδούν ανυπόμονοι από τα ύψη των βράχων του, ο πολύτιμος «λευκός άνθραξ» της Μακεδονίας, κινούν εργοστάσια που γεμίζουν από χρήσιμη δραστηριότητα τις πολιτείες των στενών ορεινών κοιλάδων. … Αφέντης και προστάτης του τόπου τούτου το νερόχαρο βουνό. Αυτό γεμίζει από σύννεφα, βροχές και χιόνια μέρες ατέλειωτες. Αυτό στραγγίζει τα ασκιά του ουρανού στα ευρύχωρα στέρνα του. Κι αυτό ξαναστέλνει το ευεργετικό του απόθεμα στην πλαγιά και στον κάμπο με χίλιους τρόπους: με σκισίματα απότομα που δημιουργούν τους βουερούς καταρράχτες, με ποτάμια ορμητικά, με μοναχικές σιωπηλές πηγές, με λιγνές κλωστές υδάτινες, που κατεβαίνουν για να ποτίσουν το περιβόλι και το χωράφι, για να θρέψουν το λαχανικό, για να γεμίσουν από ευωδιά το λουλούδι. (Στις πλαγιές του Βερμίου – Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος)

Γιατί γνωρίζοντας και αγαπώντας τον τόπο μας, τον φροντίζουμε και τον προστατεύουμε καλύτερα. Η γεωγραφία και η ταξιδιωτική λογοτεχνία μπορούν να συμβάλουν με το δικό τους τρόπο στη φροντίδα για το περιβάλλον.

(στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

ΧΡ. ΧΡΗΣΤΟΒΑΣΙΛΗ – ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΑΝΗΣ

εκδ. ΠΕΛΛΑ

Με τα «Διηγήματα της Στάνης» ο Χρήστος Χρηστοβασίλης πλούτισε τη διηγηματογραφία μας με αποσπάσματα αναγλυφικότητας. Επισημαίνει τους ανεξάντλητους θησαυρούς, σε γλώσσα κατανοητά δημοτική, κι αφήνει να διαφαίνεται ολοκάθαρο και θερμό το αίσθημα της φυσιολατρείας, με δροσερές τις εικόνες και τις σκηνές του επιχώριου βουκολισμού. Με την έμφυτη δεξιοτεχνία του καλλιέργησε σε ένα επίπεδο μουσικής ποιότητας και τραγούδησε τη ζωή του βουνού και της στάνης, αποκάλυψε τους λαικούς θρύλους, τα ήθη και τα έθιμα του Ορεινού Ηπειρώτη και ζωγρα΄φισε την υπαίθρια ομορφιά με θησαυρίσματα λαογραφικών γνώσεων.

Στα διηγήματά του ρέει η γλώσσα θερμή και ζωντανή, άφθονη και άνετη, που μέσα από αυτή ο λαός και η φύση ντύνονται το φως και τον κραδασμό της ηπειρώτικης ψυχής. Μελετώντας κανείς τα διηγήματά του, πιστεύει πως βρίσκεται, ζει και κινείται μέσα στις εικόνες εκείνες του βουκολισμού που οδηγούν την ψυχή σε έναν αρχαίο κόσμο που χάθηκε και που σαν επιμαρτυρία μένουν τα » Διηγήματα της Στάνης» του ηπειρώτη δημιουργού Χρήστου Χρηστοβασίλη ( από το οπισθόφυλλο του βιβλίου )

Απόσπασμα

… Απάνω ημερογάλαζιος ουρανός, γεμάτος άστρα και κάτω ράχες και βουνόπλαγα, με λόγγα, με λιβάδια με κοπάδια, και με γλυκά αντηχήματα από κυπροκούδουνα και φλογερολαλήματα. Η καρδιά του δεν εύρισκε καθαρή παρηγοριά, αλλά απλή ανακούφιση. Τα πρόβατα, που του θύμιζαν την ορφάνια του, τα πρόβατα με τα κουδούνια τους ντιγγ-ντιγγ-ντιγγ και με τις φλογέρες των πιστικών τους, του άνοιγαν την καρδιά και την έκαναν σαν ανοιξιάτικο περιβόλι… Λησμόνησε την ορφάνια του, λησμόνησε τη δυστυχία του, και φαντάστηκε ότι όλα εκείνα τα πρόβατα και τα γίδια ήταν του τσιελιγκάτου του, κι ότι μέσα σ΄αυτά έβοσκαν και λαλούσαν και τα κουδούνια του Μπέλου του, της μηλιώρας Λάγιας του, της Μπέλας του και της Στερφοκάλεσιάς του, της μεταξόμαλλης Κότσινής του και της ρούντας Μπάλλιας του. Ανακάθησε σταυροπόδι, έβγαλε τη φλογέρα του από το ζωνάρι, κι άρχισε να τη λαλάει με καημό, που γιόμισαν τα λακκώματα από τους αγγελικούς της ήχους. Στη στιγμή έπαψαν όσες άλλες φλογέρες λαλούσαν γύρα του και μοναχά βασίλευε η δική του…

Για να γνωρίσουμε έναν άλλο, ξεχασμένο τρόπο ζωής.

(στη βιβλιοθήκη του σχολείου)

ΓΡΗΓΟΡΗ ΤΣΟΥΝΗ – BIRD WATCHING – ΣΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ

εκδ. ΕΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, 2000

Ένα ενδιαφέρον οδοιπορικό στο μαγικό κόσμο των πουλιών, στη φυσιολογία και τη συμπεριφορά τους, στο φυσικό τους περιβάλλον ως επιμέρους στοιχείο του ευρύτερου οικοσυστήματος, στην ποικιλία με την οποία απαντούν στην ελληνική πανίδα, ακόμα ιστορικά στοιχεία για την παρουσία τους στο μύθο και τη λαογραφία, στη θρησκεία και την ιστορία, καθώς επίσης πληροφορίες για την παρουσία τους στην τέχνη και τη λογοτεχνία.

Όσοι επιδίδονται στη δραστηριότητα της παρατήρησης πουλιών ( bird watching ) στο φυσικό τους περιβάλλον, θα βρουν στο βιβλίο αυτό πολύτιμες πληροφορίες και οδηγίες σχετικά αλλά και έναν πλήρη κατάλογο των ελληνικών περιοχών που προσφέρονται για την ήπια και ευγενή αυτή ενασχόληση. Αλλά και σε όσους απλώς αγαπούν τα πουλιά, το βιβλίο αυτό μπορεί να προσφέρει πολλές ώρες ευχάριστης ανάγνωσης. Οι εικόνες του, αν και ασπρόμαυρες, συμπληρώνουν και ολοκληρώνουν το σύνολο.

Απόσπασμα

Πολλοί Έλληνες ποιητές μπορούν άξια να φέρουν τον τίτλο του bird – watcher, γιατί και ασχολήθηκαν αλλά και εμπνεύστηκαν από τη ζωή των πουλιών. Μερικοί από αυτούς είναι:

Ο Ιωάννης Πολέμης που γράφει, για παράδειγμα, αναφερόμενος στον όμορφο Κύκνο:

Μέσα στης λίμνης τα νερά

τα γάργαρα και καθαρά

ο κύκνος καμαρώνει

με τα λευκά του τα φτρεά

λευκότερα απ΄το χιόνι…

Την αγωνία της πέρδικας μάνας εκφράζει ο ποιητής Κ. Ζαλοκώστας στους στίχους του:

Βόσκουν οι άλλες πέρδικες ή λούζονται στ΄αυλάκι

και μια στα νύχια περπατεί επάνω σε κοτρόνι

και γέρνει πίσω και τηρά μικρό ένα περδικάκι

και πότε του γλυκομιλεί και πότε το μαλώνει:

άκου της μάνας τη λαλιά, κι ανέβα στο λιθάρι

γιατί η καρδιά μου λαχταρά αγαπητό πουλί μου…

………………………………………………………………………………………………………………………

Το κελάηδημα των πουλιών έχει πολλές και διαφορετικές ερμηνείες. Έχει αποδειχθεί, για παράδειγμα, ότι το μεγαλύτερο μέρος από το κελάηδημα των πουλιών έχει ως σκοπό τον καθορισμό της επικράτειας. Η ρομαντική άποψη ότι τα πουλιά τραγουδούν επειδή είναι ερωτευμένα είναι απλώς μια φαντασίωση. Το κελάηδημα γίνεται κυρίως από τα ενήλικα αρσενικά και απευθύνεται στα άλλα αρσενικά για να τα προειδοποιήσει: » Εγώ είμαι ο ιδιοκτήτης αυτού του χώρου και να φύγεις για να μην έχουμε συνέπειες». Τα πουλιά ζουν συνήθως ειρηνικά στο ίδιο σημείο κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Όταν όμως φθάνει η άνοιξη, η εποχή των ερώτων και του διαχωρισμού της επικράτειας, τότε απότομα η συμπεριφορά τους γίνεται επιθετική. Επίσης με το χαρακτηριστικό κελάηδημά τους, τα αρσενικά κάθε είδους προσκαλούν τις θηλυκές να έρθουν κοντά του για να ζευγαρώσουν …

( στη βιβλιοθήκη του σχολείου )

Ν.Σ. ΜΑΡΓΑΡΗΣ – ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

εκδ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, 2001

Οικολογικά ταξίδια και ιστορίες στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, είναι ο υπότιτλος του βιβλίου αυτού. Δεν πρόκειται, όμως, για μια απλή αφήγηση περιηγήσεων ούτε και για μια καταγραφή οικολογικών στοιχείων στον τόπο μας. Ο συγγραφέας, καθηγητής στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου,  με τα κείμενά του αμφισβητεί, απορρίπτει, αναζητά, αντιπροτείνει, επισημαίνει τα στραβά και ανάποδα του τόπου μας αλλά και όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν τόπο μοναδικό. Παράλληλα, ξεπερνώντας τα στενά όρια της οικολογίας, αγγίζει κι άλλους τομείς, όπως αυτούς  της υγείας, της παιδείας, του πολιτικού και κοινωνικού βίου, των παγιωμένων αντιλήψεων του » ιδιότυπου επαρχιωτισμού που οδηγεί σε εφησυχασμούς και υποκρισίες » όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Γ. Γραμματικάκης. Βιβλίο γραμμένο με την ανατρεπτική ματιά και το συχνά καυστικό χιούμορ του συγγραφέα.

Απόσπασμα

Το τρένο από τη Θεσσαλονίκη για Αθήνα διασχίζει την πεδιάδα του Στρυμόνα. Δίπλα στις γραμμές βοσκούσε ένα μεγάλο κοπάδι αγελάδες. Υπερήφανη η μαμά ρώτησε τον πεντάχρονο κανακάρη της:

– Τι είναι αυτά Κωστάκη;

– Δεν είναι αρνάκια;

Φαίνεται απίστευτο, αγαπητοί μου, αλλά η νέα γενιά – αναφέρομαι σε παιδιά που πηγαίνουν στο γυμνάσιο – δε γνωρίζει τη διαφορά του προβάτου από την αγελάδα. Σας παρακαλώ, λοιπόν, όσο και αν σας φαίνεται αυτονόητο, να δείχνετε στα παιδιά σας, όταν είστε στην ύπαιθρο τις κότες, τα κοκόρια, τα κουνέλια, τα αρνιά, τις γίδες, τα γαϊδούρια, τα μουλάρια, τα άλογα, τις πάπιες. Και προσοχή, μη χρησιμοποείτε σε όλα τα ονόματα – όταν μιλάτε σε μικρά παιδιά – την κατάληξη -άκι ( παιδάκι, αρνάκι, τυράκι, …) γιατί τα παιδιά νομίζουν ότι όλες οι λέξεις τελειώνουν σε -άκι.

Έτσι την είχε πάθει, όπως μου αφηγήθηκε ο καθηγητής Νίκος Μουτσόπουλος, και ο γνωστός ευεργέτης Μπενάκης όταν ήταν μικρός. Έλεγε όλες τις λέξεις με την κατάληξη -άκι: τραπεζάκι, δρομάκι, … Είδε κι απόειδε ο πατέρας του και μόλις ξαναείπε «τραπεζάκι» τον χαστούκισε. Σε λίγο κάποιος ρωτάει τον μικρό:

-Πώς σε λένε, παιδί μου;

-Μπενή, απαντάει αλλάζονας, χωρίς το -άκι, το Μπενάκη.

( στη βιβλιοθήκη του σχολείου )

ΒΑΣΙΚΟΣ ΑΤΛΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ

εκδ. ΠΑΤΑΚΗ

Ο άτλαντας αυτός συνδυάζει μια πλούσια εικονογράφηση με παραστατικά διαγράμματα και σχήματα με έναν πλούτο πληροφοριών για να εισαγάγει τους αναγνώστες στις βασικές έννοιες της οικολογίας, της επιστήμης που μελετά τις αλληλεπιδράσεις ζώων και φυτών τόσο μεταξύ τους όσο και με το ευρύτερο περιβάλλον της Γης. Το βιβλίο αυτό δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα εφαρμοσμένης οικολογίας. Ειδικότερα εστιάζει στην επίδραση των δραστηριοτήτων του ανθρώπου στη φύση αλλά και στα μέτρα που μπορούν και πρέπει να ληφθούν για να μπορεί ο πλανήτης μας να κατοικηθεί και από μελλοντικές γενιές. Το γενικό εισαγωγικό κεφάλαιο που προηγείται προσφέρει μια χρήσιμη σύνοψη της οικολογίας, ενώ το λεπτομερές ευρετήριο όρων επιτρέπει στον αναγνώστη να εντοπίσει εύκολα τα θέματα που τον ενδιαφέρουν. Είναι μια σύνοψη της οικολογίας, πρακτική και εκπαιδευτική, χρήσιμη και χρηστική, ευχάριστη και ευανάγνωστη χωρίς να στερείται επιστημονικότητας.  ( από το οπισθόφυλλο )

ΤΣΕΖΑΡ ΠΕΤΡΕΣΚΟΥ – ΦΡΑΜ Η ΠΟΛΙΚΗ ΑΡΚΟΥΔΑ

εκδ. ΚΕΔΡΟΣ

Η Φραμ, η πελώρια λευκή αρκούδα του τσίρκου, ξέχασε ξαφνικά όλα τα καταπληκτικά της νούμερα και κείτεται μελαγχολική στην κλούβα της. Οι άνθρωποι τη λυπούνται και τη στέλνουν πίσω, στη χώρα του χιονιού, στην πατρίδα που δεν είχε προλάβει να γνωρίσει, στη σκληρή ζωή των πολικών περιοχών. Είναι ένα μυθιστόρημα για ένα πλάσμα ξερριζωμένο, μια ιστορία γεμάτη ανθρωπιά, συγκίνηση και φιλειρηνική διάθεση, γραμμένη για παιδιά με αφορμή ένα αρκουδάκι που συνάντησε ο συγγραφέας σε ένα θηριοτροφείο το οποίο του γέννησε συναισθήματα τρυφερότητας και ευσπλαχνίας.

Ο Τσεζάρ Πετρέσκου γεννήθηκε το 1892 σε ένα χωριό της Μολδαβίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή στο Ιάσιο αλλά ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε από τα χρόνια των σπουδών του ακόμη. Έγραψε διηγήματα και νουβέλες ( Σκοτεινιά, Η οδός της Νίκης, Ο θησαυρός του βασιλιά Δρομικέτη, Ο μαύρος χρυσός, κ.α.) αλλά και παιδικά μυθιστορήματα ( Φραμ η πολική αρκούδα, Τα άνθη του πάγου, κ.α. ). Από το 1955 ήταν μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας. Πέθανε το 1961 στο Βουκουρέστι.

( στη βιβλιοθήκη του σχολείου )