Η Φώκια

Με αφορμή ένα άρθρο στην Καθημερινή της 9/3 σχετικά με την απόφαση της Ε.Ε να απαγορεύσει την εμπορία προϊόντων φώκιας, θα αναφερθούμε στη φώκια, ένα ζώο που αφορά και τη χώρα μας.

Η φώκια είναι θηλαστικό αμφίβιο. Ανήκει στην οικογένεια των φωκιδών, που περιλαμβάνει 19 είδη μεγάλων θαλάσσιων ζώων με παγκόσμια εξάπλωση. Μεταξύ αυτών είναι η κοινή ή μοσχοειδής φώκια, ο θαλάσσιος ελέφας ή φώκια η μακρόρινος, η κυστοφόρος της Κασπίας, ο θαλάσσιος βους που ανεβαίνει ως τις λίμνες του Καναδά, η μεσογειακή φώκια (η φώκη των αρχαίων) που συναντάται και στο Αιγαίο, η γροιλανδική που έχει μαύρες και άσπρες βούλες στο σώμα της, κ.ά.

Οι φώκιες ζουν κυρίως στις βόρειες και πολικές θάλασσες και λίμνες. Το σώμα τους έχει σχήμα ατρακτοειδές (σαν αδράχτι) και μήκος 1,5 -3 μέτρα. Το κεφάλι τους είναι ωοειδές με κοντό λαιμό και αυτιά δίχως πτερύγια . Το δέρμα τους σκεπάζεται με λεπτό και γυαλιστερό τρίχωμα. Τα μπροστινά τους πόδια καταλήγουν σε πέντε δάχτυλα ενωμένα μεταξύ τους με νύχια για να σκαρφαλώνουν στον πάγο και στα βράχια, ενώ τα πίσω πόδια έχουν κατεύθυνση προς τα πίσω ώστε να βοηθούν στην κολύμβηση.Όλες οι φώκιες έχουν κάτω από το δέρμα τους ένα παχύ στρώμα λίπους για να τις προφυλάσσει από το πολικό κρύο των περιοχών όπου ζουν.

Οι φώκιες συνήθως ζουν ομαδικά, αν και κάποια είδη είναι μοναχικά.Κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, συγκεντρώνονται σε ομάδες εκατοντάδων ή και χιλιάδων ατόμων. Η εγκυμοσύνη διαρκεί 8-12 μήνες. Η φώκια γεννά  ένα με δύο μικρά και είναι πολύ στοργική μητέρα. Συχνά απομακρύνεται για να αναζητήσει τροφή, όταν όμως επιστρέφει, αναγνωρίζει αμέσως το μικρό της από τη φωνή και τη μυρωδιά ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλα.

Η φώκια τρώει ψάρια, μαλάκια και καρκινοειδή καθώς επίσης και πλαγκτόν. Κολυμπά με ευκινησία και αντέχει πολύ κάτω από το νερό. Στη στεριά η φώκια σέρνεται μάλλον παρά περπατά. Όταν βρίσκεται έξω από το νερό, ξεκουράζεται πάνω σε παγόβουνα ή στους βράχους των ακτών. Οι ναυτικοί που ταξιδεύουν στις ψυχρές θάλασσες την αποκαλούν και σκύλο της θάλασσας γιατί οι φωνές της μοιάζουν με γαβγίσματα. Είναι γενικά πολύ έξυπνα και χαριτωμένα ζώα (και γι αυτό, δυστυχώς, τις αιχμαλωτίζουν και τις εκπαιδεύουν σε τσίρκο και δελφινάρια…).

Εχθροί της φώκιας είναι η αρκούδα, τα μεγάλα αρπακτικά ψάρια, αλλά κυρίως ο άνθρωπος. Δίχτυα, παγίδες, καμάκια, αλλά και ελικόπτερα και πλοία για την επισήμανση των κοπαδιών, είναι τα μέσα που χρησιμοποιούνται για το κυνήγι της. Η φώκια εξολοθρεύεται για το κρέας της  που τρώγεται από πολλούς βόρειους λαούς, το λίπος της  που χρησιμοποιείται στην κατασκευή σαπουνιών, αλλά και για το φωτισμό και τη θέρμανση και το δέρμα της που είναι πολύτιμο γιατί, λείο και αδιάβροχο όπως είναι, έχει μεγάλη εμπορική αξία. Επίσης καταδιώκεται γιατί σκίζει τα δίχτυα των ψαράδων για να τραφεί.

Σήμερα η φώκια θεωρείται είδος που κινδυνεύει και βρίσκεται υπό προστασία.
Η φώκια Monachus-Monachus ή Μεσογειακή φώκια είναι το είδος που συναντάται στη Μεσόγειο.  Στις μέρες μας, ο βιότοπός της έχει περιοριστεί σε μικρά ακατοίκητα νησιά, απρόσιτες βραχώδεις ακτές και σπηλιές. Είναι από τα μεγαλύτερα είδη φώκιας. Χαρακτηριστικό της το δέρμα που καλύπτεται απο μακρύ μαύρο τρίχωμα με ένα άσπρο «μπάλωμα» στην κοιλιά.

Οι κίνδυνοι που την απειλούν είναι πολλοί. Στο παρελθόν κυνηγήθηκε για το λίπος και το δέρμα της. Σήμερα την κυνηγούν οι ψαράδες επειδή καταστρέφει τα δίχτυα τους για να τραφεί.  Το φαινόμενο αυτό, παρόλο που τείνει να μειωθεί σε συχνότητα, εξακολουθεί να εμφανίζεται. Επιπλέον, ο ρυθμός αναπαραγωγής της  είναι μικρός ενώ σημαντική είναι και η βρεφική θνησιμότητα της φώκιας, εξαιτίας της γέννησής της σε περιοχές, όπου οι ανθρώπικες ενοχλήσεις στοο φυσικό της βιότοπο είναι έντονες. Τέλος, η θαλάσσια ρύπανση και η υποβάθμιση των βιοτόπων της συμβάλλουν στη θλιβερή πρωτιά της Μεσογειακής φώκιας στον κατάλογο των απειλούμενων με εξαφάνιση θαλάσσιων θηλαστκών στην Ευρωπαική Ενωση. Υπολογίζεται πως στις μέρες μας έχουν απομείνει λίγες μόνο εκατοντάδες ζώα (περίπου 500) διασκορπισμένα σε ολόκληρη την Μεσόγειο και στις ακτές του Β. Ατλαντικού.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, βρήκαμε πολλά βίντεο για το κυνήγι φώκιας που απεικονίζουν εύγλωττα τη σκληρότητα και τη βαρβαρότητα του ανθρώπινου είδους απέναν τι στα ζώα.Είναι τόσο απάνθρωπες οι εικόνες που δε θελήσαμε να τις παρουσιάσουμε στο άρθρο μας.  Παραθέτουμε μόνο σ τη συνέχεια  έγγραφο του Υπουργείου Αλιείας και Ωκεανών του Καναδά σχετικά με το κυνήγι της φώκιας όπου παρουσιάζεται ως τρόπος ζωής και στοιχείο της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας (!!!).

Η Ελλάδα διατηρεί σήμερα τον μεγαλύτερο πληθυσμό φωκών μέσα στη Μεσόγειο, διάσπαρτο σε ολόκληρο το Αιγαίο και το Ιόνιο. Η Μεσογειακή φώκια εξαιτίας της υψηλής της θέσης στην οικολογική πυραμίδα, μπορεί να θεωρηθεί ως δείκτης υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η αναγκαιότητα της προστασίας της είναι, επομένως, επιβεβλημένη. Από το 1988 δραστηριοποιείται στον τομέα αυτό η περιβαλλοντική μη κυβερνητική οργάνωση MOm η οποία οργάνωσε και διαχειρίζεται το μοναδικό στη Μεσόγειο Κέντρο Περίθαλψης Μεσογειακής Φώκιας στη Στενή Βάλα Αλοννήσου

«Το παιδί και το δελφίνι»… και άλλες ιστορίες ανείπωτης φρίκης

» Τούτη η ιστορία θα σου φανεί απίστευτη, γιατί μοιάζει με παραμύθι, είναι όμως πέρα για πέρα αληθινή. Μας τη διηγείται ο Πλίνιος, ένας μεγάλος σοφός που ασχολήθηκε κοντά στ΄άλλα και με το βίο των ζώων.

Μια φορά, λέει, στη λιμνοθάλασσα του Λοκρίνου, που ανήκε τότε στην επαρχία της αρχαίας Ιταλικής Καμπανίας, ζούσαν πολλά δελφίνια. Ένα από αυτά πλησίασε μια μέρα στην ακροθαλασσιά, όπου καθόταν και ξεκουραζόταν ένα μικρό αγόρι. Το αγόρι αυτό γύριζε από το σχολείο του που βρισκόταν από την άλλη πλευρά της λιμνοθάλασσας, σε μια μικρή πόλη. Καθώς λοιπόν ήταν κουρασμένο από το δρόμο, κάθισε στην ακρολιμνιά να ξαποστάσει και ο καθαρός αέρας του άνοιξε την όρεξη. Θυμήθηκε πως του είχε περισσέψει λίγο ψωμί από το πρωινό του και κάθισε να το φάει. Ξαφνικά είδε το δελφίνι. Είχε βγάλει το κεφάλι του από τη θάλασσα και κοίταζε το παιδί τρυφερά με τα μικρά ολοστρόγγυλα μάτια του. το αγοράκι, για να παίξει, του πέταξε λίγο ψωμί κι εκείνο άνοιξε το στόμα του και το κατάπιε.

-Θα πεινάει το καημένο, σκέφτηκε το αγοράκι. Ας του ρίξω ακόμα λίγες μπουκιές.

Το δελφίνι πλησίασε πιο κοντά τώρα και με χαριτωμένες κινήσεις βουτούσε στο νερό και ξανάβγαινε ν΄αρπάξει τις μπουκιές που του πετούσε ο μικρός του φίλος. Όταν τελείωσε το ψωμί, το αγόρι του φώναξε:

-Καλό μου δελφίνι, δεν έχω άλλο για σήμερα. Αύριο, θα πάρω περισσ΄τοερο ψωμί μαζί μου κι αν σε συναντήσω εδώ, θα το φάμε παρέα.

Το δελφίνι, σα να κατάλαβε τι του είπε το αγόρι, το περίμενε την άλλη μέρα στο ίδιο μέρος. Σαν το είδε από μακριά, άρχισε να κάνει τούμπες στο νερό, σα να ήθελε έτσι να του φανερώσει τη χαρά του. Το παιδί του έριξε πάλι αρκετές μπουκιές ψωμί και το δελφίνι τις άρπαζε ευχαριστημένο για την αναπάντεχη τύχη του. Αυτό έγινε και την άλλη μέρα και την παρ΄άλλη, ώσπου το παιδί και το δελφίνι έγιναν δυο αχώριστοι φίλοι. Το δελφίνι πλησίαζε πια τόσο κοντά στην ακτή, που το αγοράκι άπλωνε τα χέρια του και του χάιδευε τη ράχη.

Στο σχολείο, είχε μάθει για τον Αρίωνα, τον ξακουσμένο μουσικό, και την ιστορία του, πώς δηλαδή τον έφερε ένα δελφίνι στην στεριά πάνω στη ράχη του.  – Εκεί, στην απέναντι στεριά, βρίσκεται το σχολείο μου! σκέφτηκε καθώς θυμήθηκε την ιστορία του Αρίωνα. Κάθε μέρα πηγαίνω κι έρχομαι τόσο δρόμο και κουράζομαι πολύ… Γιατί τάχα; Το καλό μου δελφίνι θα μου αρνηθεί να με περάσει απέναντι, καθισμένο στη ράχη του;

Το δελφίνι, σα να μάντεψε τη σκέψη του παιδιού, πλησίασε περισσότερο στην αμμουδιά. Το αγοράκι τότε, με ένα επιδέξιο πήδημα, βρέθηκε στη ράχη του. Γρήγορο σαν αστραπή το δελφίνι, άρχισε να κολυμπά στην επιφάνεια της λιμνοθάλασσας και σε λίγα λεπτά έφτασε στην απέναντι ακτή. Το παιδί, καευχαριστημένο από το απροσδόκητο ταξίδι, ξεπέζεψε από τη ράχη του δελφινιού, πήδησε στο μώλο και φώναξε:

-Σ΄ευχαριστώ, καλό μου δελφίνι, δεν ξέρεις πόσο γρήγορα και ξεκούραστα θα πάω σήμερα στο σχολείο! Όταν σχολάσω να με περιμένεις εδώ.

Και στ΄αλήθεια! Όταν σχόλασε το παιδί και τράβηξε προς την ακρογιαλιά, βρήκε το δελφίνι το φίλο του να τον περιμένει! Χωρίς να διστάσει, ανέβηκε πάλι στη ράχη του και σε λίγο το δελφίνι, ζωντανή βαρκούλα, τον είχε περάσει απέναντι.Ύστερα, άρχισε να στριφογυρίζει στη ακτή κοντά, σαν να περίμενε κάτι.

Το παιδί, που μάντεψε αμέσως τι ήθελε, έβγαλε από το καλάθι του ένα μεγάλο κομμάτι ψωμί και τάισε με το χέρι του το δελφίνι.

Αυτή η ιστορία συνεχίστηκε για πολλούς μήνες, Μια μέρα όμως, το αγόρι δε φάνηκε στην ακρολιμνιά. Το δελφίνι περίμενε υπομονετικά ως το ηλιοβασίλεμα και ξαναγύρισε στην ίδια θέση το άλλο πρωί. Και πάλι το αγόρι δε φάνηκε! Τι να΄γινε τάχα; Αλίμονο… Κειτόταν βαριά άρρωστο στο κρεβατάκι του. Τόσο βαριά, που δε γλίτωσε το θάνατο… Άδικα το δελφίνι από τότε περίμενε κάθε πρωί στην ακτή. Το παιδί, ο μικρός του φίλος, δε θα ξαναρχόταν ποτέ πια… Τότε κατάλαβε πως κάτι κακό έπαθε.

Οι περαστικοί διαβάτες το έβλεπαν να κολυμπάει ανόρεχτα κοντά στην ακρογιαλιά. Το΄βλεπαν με δακρυσμένα μάτια, γιατί ήξεραν τη φιλία του με το αγοράκι. Πολλοί του πετούσαν κομμάτια ψωμί και μικρά ψάρια. Μα το δελφίνι δεν άγγιζε τίποτε. Περίμενε να έρθει το παιδί, ο μικρός του φίλος, να το ταίσει. Ώσπου μια μέα, αφο΄άδικα τόσο καιρό περίμενε, πέθανε από τη θλίψη και την πείνα.

Οι ψαράδες έσυραν το άψυχο σώμα του στο γιαλό. Αυτό το δελφίνι, είπαν, θα ταφεί σαν άνθρωπος.

Έσκαψαν ένα λάκο στην αμμουδιά κι άφησαν τα κύματα της λιμνοθάλασσας να νανουρίζουν τον αιώνιο ύπνο του.»

Έτσι διαβάζαμε στο βιβλίο της Αντιγόνης Μεταξά «Ζώα του Θρύλου και της Ιστορίας», (εκδόσεις Μ. Πεχλιβανίδη και Σια, 1968, από το προσωπικό αρχείο της γράφουσας), πριν από σαράντα χρόνια, τότε που οι απλές ιστορίες με ζώα δε θεωρούνταν ξεπερασμένες.

ΙΣΩΣ  ΚΑΠΟΙΟΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΤΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΣΤΑ ΙΑΠΩΝΙΚΑ, ΤΑ ΝΟΡΒΗΓΙΚΑ , ΤΑ ΙΣΛΑΝΔΙΚΑ Ή ΣΤΑ ΔΑΝΙΚΑ!!!… Γιατί, αν ίσως, το διαβάσουν σ΄αυτές τις χώρες, όπου η σφαγή των δελφινιών στηρίζει το εμπόριό τους, θα κατανοήσουν το μέγεθος της βαρβαρότητας και της ανηθικότητας με την οποία λειτουργούν απέναντι στα θηλαστικά αυτά.

Σήμερα:

• 8.000 δελφίνια στη Μεσόγειο θανατώνονται παρασυρόμενα από τα αφρόδιχτα των ιταλικών ψαράδικων.
• 20.000 δελφίνια σκοτώνονται παγκοσμίως κατά την αλιεία του τόνου, μια που κολυμπούν πάνω από τους τόνους.
• Μόνο 8 ζευγάρια δελφίνια έχουν μείνει πια στο Ιόνιο Πέλαγος.
• 2οοο δελφίνια σκοτώνονται κάθε χρόνο στο λιμάνι της ιαπωνικής πόλης  Ταϊτζί στα πλαίσια μιας παράδοσης 400 χρόνων την οποία υποστηρίζει κι η κυβέρνηση της χώρας.

Με κεντρικό θέμα αυτή τη γενοκτονία, ο φωτογράφος του National Geographic και σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός γύρισε την ταινία με τίτλο » Ο κόλπος των δελφινιών» ( «The cove» ), η οποία προβλήθηκε και στο 5Οο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την περασμένη χρονιά. Η ταινία γυρίστηκε, σύμφωνα με συνέντευξη του ίδιου στο περιοδικό  Κ  της Καθημερινής(24/1/10), με θερμικές και κρυφές κάμερες, ελεύθερους δύτες, ακτιβιστές, ακόμη  και σέρφερ, προκειμένου να καταγραφούν οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της σφαγής των δελφινιών.  Στην επίσημη  σελίδα της ταινίας μπορεί κανείς να βρει πληροφορίες σχετικά ή να αγοράσει την ταινία.

Οι φωτογραφίες που βρήκαμε στο διαδίκτυο είναι συνταρακτικές. Και αφορούν όλες τις χώρες που προαναφέρθηκαν:

Τα βίντεο είναι το ίδιο σκληρά:

Το δελφίνι είναι σαρκοφάγο κήτος με ιδιαίτερες ικανότητες επικοινωνίας. Ζει σε πολυπληθή κοπάδια και είναι ταχύτατο: μπορεί να διανύσει 50 χλμ/ώρα.   Σήμερα υπάρχουν 38 είδη στον πλανήτη και άλλα 4 που συναντώνται μόνο σε κάποια μεγάλα ποτάμια.  Σύμφωνα με τις μελέτες, έχουν δικό τους χαρακτήρα και υψηλή ευφυία, όπως το ρινοδέλφινο της περιοχής μας. Ζώο ιδιαίτερα αγαπητό σε όλες τις ηλικίες και σε όλες τις κουλτούρες, εμφανίζεται σε μύθους και ιστορίες διαφόρων πολιτισμών. Χαρακτηρίζεται για την κοινωνικότητά του και χρησιμοποιείται πολύ στα δελφινάρια με διάφορα νούμερα μετά από σκληρή εκπαίδευση που σε τίποτε δε διαφέρει από τις συνθήκες που επικρατούν στα τσίρκο για τα υπόλοιπα ζώα.

Για όσους επιθυμούν να ψηφίσουν ενάντια στα δελφινάρια και την εξόντωση των δελφινιών, υπάρχουν διάφορες σελίδες σχετικές στο διαδίκτυο. Επίσης, ενδιαφέρον υλικό υπάρχει σ΄αυτή την ομάδα και σ΄αυτήν την ομάδα στο Facebook.

Και κλείνοντας, αναφέρουμε τα λόγια του Έλληνα ποιητή Οππιανού σχετικά με τα δελφίνια στο έργο του ‘ Φυσική Ιστορία’:

«ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΩΝ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΘΙΚΟ ΚΑΙ ΟΠΟΙΟΣ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΠΙΑ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΣΑΝ ΚΑΛΟΣ ΘΥΣΙΑΣΤΗΣ ΟΥΤΕ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΓΓΙΖΕΙ ΤΟΥΣ
ΒΩΜΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΚΑΘΑΡΑ ΧΕΡΙΑ ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ ΝΑ ΜΟΛΥΝΕΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΤΕΓΗ.»

Η δραματική ιστορία των δελφινιών (που, δυστυχώς, αφορά και πολλά ακόμα ζωικά είδη) δεν αντανακλά μόνο τη σκληρότητα και την αναλγησία του ανθρώπινου είδους προς τα υπόλοιπα, αλλά και την έλλειψη σεβασμού προς την ωκεάνια ζωή, τη φύση και τις ισορροπίες της γενικότερα.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΗ

Τα παλιά μέλη της ομάδας μας μάς θυμούνται και, κυρίως, δεν σταματούν να δραστηριοποιούνται για το περιβάλλον. Αυτή είναι και η μοναδική μας προσδοκία αλλά και η μεγαλύτερή μας χαρά από την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Έτσι, με ιδιαίτερη χαρά δημοσιεύουμε τις εργασίες που μας έστειλε το παλιό μέλος της ομάδας Koni  σε μορφή ppt με κεντρικό θέμα την ομορφιά αυτού του τόσο ταλαιπωρημένου πλανήτη.

Μπορείτε να τις δείτε εδώ:   earth1 ,animaux, simfonia

Βοτανικός Παράδεισος

Η Χλωρίδα, θεά της βλάστησης στην ελληνική μυθολογία, βοηθούμενη από τις Ώρες, τις κόρες της Θέμιδος και του Δία, φρόντισαν να φυτρώσουν στη χώρα μας 5.500 φυτά και από αυτά τα 950 είναι ενδημικά, δηλαδή δεν συναντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο. Οι αριθμοί αυτοί είναι μεγαλύτεροι από τους αντίστοιχους οποιασδήποτε άλλης ευρωπαϊκής χώρας, παρ΄όλη τη μικρή έκταση της χώρας μας.

Το 27% των ενδημικών φυτών όλης της Ευρώπης βρίσκεται στην Ελλάδα. Η θέση μας συμπίπτει με το όριο εξάπλωσης πολλών ενδημικών ειδών και των τριών ηπείρων. Φυτά της Ασίας φυτρώνουν μέχρι και στα ανατολικά μας νησιά, άλλα, της Ευρώπης, μέχρι και στα βόρεια σύνορά μας. Κάποια της Αφρικής στη Ρόδο , στην Κρήτη και την Κάρπαθο, ενώ ορισμένα της Δυτικής Μεσογείου μέχρι και στα Ιόνια νησιά. Στη βιοποικιλότητα συμβάλλει σημαντικά και η αισθητάη διαφοροποίηση του κλίματος από το Βορρά προς το Νότο. Η γεωγραφική απομόνωση των νησιών μας δημιούργησε ευνοϊκό πεδίο για την ανάπτυξη πολλών ειδών και ιδιαίτερα στην Κρήτη, όπου βρίσκεται το ένα τέταρτο όλων. Κάθε χρόνο, πολλά νέα είδη περιγράφονται και άλλα, που δε γνωρίζαμε ότι υπάρχουν στη χώρα μας, εντοπίζονται.

Όμως συγχρόνως, εξαιτίας κυρίως της οικιστικής ανάπτυξης, πολλά είδη απειλούνται με εξαφάνιση. Η ξηρασία, αποτέλεσμα της γενικότερης αλλαγής του κλίματος, είναι μια πρόσθετη απειλή, ιδίως για τις νοτιότερες περιοχές. Παρ΄ όλα αυτά παραμένουμε ο βοτανικός παράδεισος της Ευρώπης. Πολλά από τα πιο όμορφα αγριολούλουδά μας φυτρώνουν σε απομονωμένες χαράδρες και ορθοπλαγιές, μέρη που δύσκολα προσεγγίζονται, αλλά υπάρχουν κι άλλα που βγαίνουν και δίπλα από τους δρόμους και ποτέ δεν κάναμε τον κόπο να σκύψουμε και να τα παρατηρήσουμε.

Μερικά είναι τόσο σπάνια, που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αγριολούλουδα που δε φυτρώνουν σε κάποια απομονωμένη τροπική ζούγκλα, αλλά και σε μια μικρή γωνιά της Ελλάδας συμπεριλαμβάνονται στα ωραιότερα του κόσμου.

Από την Αναστασία Π.

Οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας στην Ελλάδα

Σε μια εποχή όπου το μέλλον όλων των λαών και του πλανήτη είναι αβέβαιο, ο πληθυσμός της γης αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς και οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέρειας εκλείπουν μέρα με τη μέρα, κρίνεται απαραίτητο να χρησιμοποιούνται ανανεώσιμες μορφές ενέργειας όπως η αιολική, η ηλιακή, η ενέργεια του νερού και η γεωθερμική.

Στην Ελλάδα υπάρχει εκμετάλλευση των ΑΠΕ σε πολλές περιοχές, όμως δεν είναι επαρκής. Υπάρχουν αιολικά πάρκα σε διάφορα μέρη της χώρας μας, όπως στη Στερεά Ελλάδα, στην Κρήτη και στα νησιά του Αιγαίου όπου οι ταχύτητες του ανέμου είναι 6-7m/sec. Το κόστος της παραγόμενης ενέργειας είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό και μπορεί να καλύψει ένα μεγάλο με΄ρος των ηλεκτρικών αναγκών.

Επίσης ένα άλλο είδος ενέργειας που αξιοποιείται στη χώρα μας είναι η ηλιακή. Για την Ελλάδα η εξοικονόμηση που ήδη συντελείται είναι πολύ σημαντική. Οι εγκατεστημένοι ηλιακοί θερμοσίφωνες εξοικονομουν ήδη 1,1 δισ. κιλοβατώρες το χρόνο, όση ενέργεια παράγει δηλαδή ένας συμβατικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής, ισχύος 200 MW.

Όσον αφορά τη γεωθερμική ενέργεια, η Ελλάδα είναι πολύ ευνοημένη. Γεωθερμικά πεδία υψηλής ενθαλπίας έχουν εντοπιστεί στη Μήλο, στη Νίσυρο, στην Κίμωλο, στη Σαντορίνη, στην Κω, στη Λέσβο, κλπ όπως επίσης και στην Ανατολική Μακεδονία και στην Θράκη. Όμως, παρά το μεγάλο γεωθερμικό δυναμικό της χώρας, η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Δεν υπάρχει καμία εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής. Χρησιμοποιείται μόνο άμεσα για λουτροθεραπεία, θέρμανση θερμοκηπίων, ξήρανση αγροτικών προϊόντων, κλπ.

Η εκμετάλλευση της ενέργειας του νερού στην Ελλάδα γίνεται σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχουν φράγματα και υδροηλεκτρικά εργοστάσια στα Κρεμαστά, στη λίμνη Πλαστήρα, στις πηγές του Αώου, στο Πουρνάρι της Άρτας, στον Άγρα και τον Εδεσσαίο στην Πέλλα, στο Πολύφυτο, τη Σφηκιά και τα Ασώματα στην περιοχή μας καθώς και στο Νέστο.

Η αξιοποίηση των ΑΠΕ επιφέρει μια σειρά θετικών αποτελεσμάτων για την ανάπτυξη μιας χώρας και έχει πολλά ωφέλη, πράγμα το οποίο πρέπει να συνειδητοποιήσουμε. Τα σημαντικότερα είναι: νέες θέσεις εργασίας, εξοικονόμηση χρημάτων και, το σπουδαιότερο, εξοικονόμηση ενέργειας και κατ’ επέκταση, προστασία του περιβάλλοντος.

Μιχάλης Κ.

(εργασία στη Βιολογία)

Save yourself…

Ο πλανήτης μας είναι μοναδικός. Εμείς είμαστε μοναδικοί. Τα πάντα γύρω μας είναι μοναδικά. Πρέπει όλοι μας να τα σκεφτόμαστε και να τα αγαπάμε. Δεν πρέπει να τα καταστρέφουμε γιατί είναι όλα τους κομμάτι του εαυτού μας.

Πολλές φορές βρεθήκαμε σε ένα δάσος και νοιώσαμε αγαλλίαση,το νοιώσαμε σαν ένα κομμάτι του εαυτού μας. Ας επιτρέψουμε να το νοιώσουν και οι επόμενες γενιές.

Πριν κάνουμε οτιδήποτε κακό ας το σκεφτούμε. Χθες πέθανε ένα παιδί από πυροβολισμό αστυνομικού,καθημερινά πεθαίνουν χιλιάδες παιδιά για διάφορους λόγους,το περιβάλλον πεθαίνει κι αυτό. Έστω για μια στιγμή ας σκεφτουμε ότι ίσως να έχουμε φταίξει και εμείς για αυτό. Ας σώσουμε ένα κομμάτι του πλανήτη,τους αν8ρώπους του,ας σώσουμε τον εαυτό μας!

Για να ζήσουμε χρειαζόμαστε το φως του ήλιου, είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας. Για να ζήσουμε χρειαζόμαστε το νερό, είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας. Για να ζήσουμε χρειαζόμαστε τους ανθρώπους, είναι κομμάτι του εαυτού μας.

Δεν κάνουμε σχεδόν τίποτα για να τα προστατέψουμε. Ακόμα και αν είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας!!!

Ας κάνουμε κάτι για το περιβάλλον.

Ας το κάνουμε δώρο στον εαυτό μας για τα Χριστούγεννα!

Από την Ηλέκτρα Κ.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΟΥΝΑΣ

Η εκτροφή γουνοφόρων ζώων ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα. Από τότε και μέχρι τις μέρες μας, έχει μετατραπεί σε μια ιδιαίτερα κερδοφόρο βιομηχανία. Οι χώρες στις οποίες ανθεί είναι η Δανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και οι χώρες της Βαλτικής στην Ευρώπη. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αργεντινή με τη μορφή οικογενειακών επιχειρήσεων. Τέλος, η Ρωσία και η Κίνα, χώρες στις οποίες παρατηρείται οικονομική ανόρθωση σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες με αποτέλεσμα να έχει εκτιναχθεί στα ύψη ο παγκόσμιος τζίρος λόγω της αυξημένης ζήτησης, αλλά και να υιοθετούνται πρακτικές παράνομες και απάνθρωπες (όπως οι χιλιάδες σκύλοι και γάτες που σκοτώνονται στην Κίνα και το τρίχωμά τους χρησιμοποιείται ένθετο μέσα σε κάποιες γούνες, εν αγνοία των καταναλωτών).
Η βιομηχανία γούνας αποτελεί ένα τρίπτυχο βαναυσότητας: η σύλληψη των άγριων ζώων με παγίδες, η αναμονή σε καθεστώς αιχμαλωσίας και τελικά η θανάτωσή τους.
Σήμερα, 10 εκατομμύρια ζώα παγιδεύονται κάθε χρόνο για τη γούνα τους. Παράλληλα, παγιδεύονται και άλλα, όπως σκίουροι, σκύλοι, μεγάλα πουλιά, κ.α. που δεν προορίζονται για τη βιομηχανία γούνας. Σε 88 χώρες η χρήση παγίδας έχει απαγορευτεί γιατί οδηγεί το ζώο σε αργό και βασανιστικό θάνατο. Πανικόβλητο και στην προσπάθειά του να απελευθερωθεί, το παγιδευμένο ζώο συχνά αυτο-ακρωτηριάζεται με αποτέλεσμα να πεθαίνει από αιμορραγία ή σηψαιμία λίγο αργότερα. Οι χώρες που επιτρέπουν ακόμη τη χρήση παγίδας είναι ( όλως τυχαίως;) οι ίδιες που έχουν και τη μεγαλύτερη ζήτηση και παραγωγή γούνας σήμερα.
Οι άθλιες συνθήκες αιχμαλωσίας κάτω από τις οποίες προσπαθούν να επιβιώσουν τα γουνοφόρα ζώα, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στο φαινόμενο του κανιβαλισμού, σε στρες και σε νευρωτικές συμπεριφορές. Έχουν γίνει αναρίθμητες μελέτες για τη βελτίωση των συνθηκών, όπως πιο ευρύχωρα κλουβιά και καλύτερα υλικά, ύπαρξη καταφυγίων, δυνατότητα για κολύμπι ή σκάψιμο που θα απάλυναν κάπως το μαρτύριο των ζώων. Όμως το κόστος έτσι αυξάνει σημαντικά, κάτι μάλλον δυσβάστακτο για τις μικρές επιχειρήσεις και εντελώς περιττό για ορισμένες διάτρητες συνειδήσεις.
Η θανάτωση, που θα ‘πρεπε τελικά να αποτελεί τη λύτρωση για το ζώο, είναι μια αναπαραγωγή μεθόδων βασανισμού που εφαρμόστηκαν κατά την ιστορική πορεία του ανθρώπινου είδους και που έχουν καταδικαστεί ως αποτροπιαστικές και φρικαλέες από εμάς τους ίδιους. Χτυπήματα στο κεφάλι με ρόπαλα, ηλεκτροσόκ πάνω σε ψυχρά τραπέζια για να μην υποβαθμιστεί η ποιότητα του τριχώματος, ασφυξία μέσα σε κιβώτια μετά από 15 αγωνιώδη λεπτά, και – η κορύφωση της θηριωδίας ( αν και δεν θα ‘πρεπε να λέγεται έτσι, γιατί » απ’ όλα τα έμψυχα θηρία που έχουνε και νου, το πιο άθλιο είναι ο άνθρωπος «, μια παράφραση στίχων της Ιλιάδας, Ρ στ.446-447 )
– το ζωντανό γδάρσιμο… Μια βόλτα στο Διαδίκτυο μπορεί να συγκλονίσει ακόμη και τον πλέον φανατικά και ανερυθρίαστα αδάφορο ως προς αυτήν τη γενοκτονία, αν βέβαια αντέξει τις σκληρές εικόνες που θα αντικρύσει.
Τι είναι τελικά αυτό που δικαιολογεί τέτοιες συμπεριφορές; Η ανάγκη για προστασία από το κρύο είναι μια σαθρή δικαιολογία που καταρρίπτεται πολύ εύκολα μια που τα νέα υλικά των ενδυμάτων είναι εξίσου ζεστά, ελαφριά, εύκολα στους χειρισμούς και σαφώς οικονομικότερα. Δυστυχώς, λοιπόν, απομένουν η επιδειξιομανία και η ματαιοδοξία…
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η βιομηχανία γούνας συμβάλλει τα μέγιστα σε κάποιες οικονομίες. 117.000 επιχειρήσεις που σχετίζονται ποικιλοτρόπως με τη γούνα προσφέρουν εργασία σήμερα σε περισσότερους από 1 εκατομμύριο εργαζόμενους. Ο τζίρος παγκοσμίως έχει ξεπεράσει τα 12 δισ. δολλάρια ετησίως.
Η στάση μας αυτή όμως, στην ουσία η στάση ενός κυρίαρχου είδους προς τα υποτελή και υποδεέστερα, πόσο άραγε δικαιώνει το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης που τόσο συχνά επικαλούμαστε; Πόσο επιβεβαιώνει το χαρακτηρισμό που οι ίδιοι προσδώσαμε στο είδος μας, αυτό του πολιτισμένου; Πόσο δικαιολογούν την εμμονή με την οποία διαχωρίζουμε το είδος μας από τα υπόλοιπα, προτάσσοντας τη λογική και τον πλούτο των συναισθημάτων που διαθέτουμε;
Αν, ανοίγοντας την ντουλάπα, αντικρύσουμε ένα δερμάτινο πανωφόρι ή ένα γούνινο παλτό και σκύψουμε το κεφάλι από ντροπή ή έστω από ένα αμυδρό ίχνος ενοχής, ας κοιτάξουμε τα παπούτσια που φοράμε, το δερμάτινο κάθισμα στο οποίο καθόμαστε, τα γάντια ή την τσάντα μας. Είναι κι αυτά το ίδιο αιματοβαμμένα…

Περισσότερα εδώ

Το Σύνταγμα στο Εκουαδόρ και ο νόμος της Pachamama

Ο Wiraqhocha, ο θεός των Υδάτων, η Pachamama, η Μάνα Φύση, ο Tata Inti, o πατέρας θεός Ήλιος και η Mama Killa, η Μητέρα Σελήνη ήταν οι πανάρχαιες θεότητες των Ίνκας πριν από τους Ισπανούς conquistadores – τους κατακτητές-, μιας μόλις εκατόχρονης αυτοκρατορίας που επεκτεινόταν στη σημερινή νότια Κολομβία, το Εκουαδόρ, το Περού, την ορεινή Βολιβία, τη βόρεια Αργεντινή και ένα μέρος της Χιλής. Οι ύμνοι τους ψάλλονταν με τη συνοδεία της zampoña, του αυλού του Πάνα από καλάμια, της φλογέρας pututu από κοχύλια, του αερόφωνου tarka από ξύλο, το κρουστό kchalla kchalla που μιμείται τον ήχο της βροχής στα νερά της λίμνης. Ο λυρισμός των στίχων τους αποπνέει τη δύναμη και την αγάπη ενός λαού για τη σκληρή φύση των μεγάλων υψομέτρων, με την οποία ζει δεμένος:

Σελήνη, Βασίλισσα, Μητέρα,

Για την αβρότητα των υδάτων σου,

για τη γλυκύτητα των βροχών σου

Πικρά δακρύζουμε

Πικρά υποφέρουμε.

♦♦♦♦

Το μικρό, φτωχό, υπό ανάπτυξη Εκουαδόρ, με τις ρίζες του στον πολιτισμό των Ίνκας, έκανε ένα τεράστιο πολιτισμικό άλμα στο μέλλον, μια κίνηση που άλλες χώρες του πολιτισμένου κόσμου μας (…) δε διανοούνται καν ότι μπορεί να υπάρξει.

Απέκτησε το αναθεωρημένο Σύνταγμά του, χωρίς άλλο παρόμοιο προηγούμενο: αναγνωρίζοντας στη Φύση, στην Pacha mama των ιθαγενών Quechua, το δικαίωμα να υπάρχει και να αναπαράγεται, και αποδίδοντας στον άνθρωπο την υποχρέωση να σέβεται τους νόμους που τη διέπουν, τους ζωτικούς της κύκλους και τις εξελικτικές της διαδικασίες. Κάθε βλάβη στα οικοσυστήματα του Εκουαδόρ στο εξής, θα μετριέται με το μέγεθός τhς. Λαοί, ομάδες ή και μεμονωμένα άτομα θα μπορούν να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη προς όφελος της φύσης, ακόμη κι αν δεν έχουν θιγεί άμεσα οι ίδιοι. Έτσι, ίσως και να προστατευτεί, επιτέλους, η τόσο πολύτιμη αλλά και απειλούμενη βιοποικιλότητα της περιοχής. Ίσως και να σωθούν οι φυλές των ιθαγενών που κινδυνεύουν από την εισβολή του πολιτισμού μας στο χώρο τους. Ίσως και να παραδειγματιστούν οι ανεπτυγμένες χώρες, όσο κι αν αυτη η ελπίδα κινείται καθαρά στη σφαίρα της φαντασίας.

Το νέο Σύνταγμα του Εκουαδόρ, παύει πλέον να θεωρεί τη φύση και κάθε στοιχείο της αντικείμενο ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης και της αποδίδει δικαιώματα. Ανατρέπει, δηλαδή, την ανθρωποκεντρική ωφελιμιστική λογική πάνω στην οποία είναι δομημένα ο σύγχρονος πολιτισμός και η οικονομία μας. Προσπαθεί να εξοβελίσει, με λίγα λόγια, την καλπάζουσα αλαζονεία του είδους μας που οδηγεί σε μη αναστρέψιμη πορεία καταστροφής του πλανήτη.

♦♦♦♦♦

Η Γη ανατέλλει αστράφτοντας

για να λατρέψει το Ζωοδότη του ανθρώπου.

Κι ο Ουρανός τα σύννεφα σαρώνει

για να υποκλιθεί ενώπιον του Δημιουργού των πάντων.

Και συναθροίζει ο άνεμος τις κορυφές των δέντρων,

σείοντας τα κλαδιά τους προς τον Ουρανό.

Μες στην καρδιά των δέντρων τα πουλάκια τραγουδούν

υμνώντας το Ζωοδότη του ανθρώπου.

Κι όλα τα άνθη, όμορφα, πανέμορφα,

μ’ όλα τα χρώματά τους τον υμνούν αρώματα εκπνέοντας.

Στους κόλπους των υδάτων, στις θάλασσες, στις λίμνες,

τα ψάρια όλα ευτυχισμένα κολυμπούν.

Τα βράχια κι οι γκρεμοί ντύνονται καταπράσινα

και οι χαράδρες και τα δάση ανθοστολίζονται.

Ακόμα και τα φίδια που ζούνε στα βουνά,

προς τα πόδια του έρπουν.

Η βικούνια της τούνδρας και η βισκάτσα του γκρεμού

εξημερώνονται κοντά του.

Έτσι και η καρδιά μου, με κάθε ανατολή

σε εξυμνεί, θεϊκέ Πατέρα, Ζωοδότη.

Απόσπασμα από το θρησκευτικό τελετουργικό ύμνο Ο Δότης της Ψυχής του Ανθρώπου (από το βιβλίο Ανθολογία των Ίνκας σε μετάφραση Ηλία Ταμπουράκη).

Για να μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε οι κυρίαρχοι του πλανήτη…

Για τους hispanohablantes, το Σύνταγμα του Εκουαδόρ είναι εδώ
♦♦♦♦

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

Την εβδομάδα που πέρασε, ο Δήμος Βέροιας έβαλε σε εφαρμογή το νέο πρόγραμμα ανακύκλωσης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών μικροσυσκευών (κινητά, στεγνωτήρες μαλλιών, σίδερα σιδερώματος, κλπ).  Δώδεκα ειδικοί κάδοι με ανοιχτοπράσινο χρώμα, πρόκειται να τοποθετητθούν σε καίρια σημεία της πόλης:

• Πλατεία Ωρολογίου
• Πλατεία Αγ. Αντωνίου
• Πανόραμα
• Πασά Κιόσκι
• Περιοχή Παπάγου
• Οδό Σταδίου
• Οδό Θεσσαλονίκης
• Οδό Πιερίων
• Εβραϊκά Μνήματα
• Οδό Τρεμπεσίνας
• Πλατεία Ελιάς
• Δημαρχείο

Για μεγαλύτερες συσκευές οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έρθουν σε επικοινωνία με το Δήμο.

Είναι παρήγορο το γεγονός ότι στην περιοχή μας, εκτός από την ανακύκλωση συσκευασιών από το Δήμο και από την ανακύκλωση ελαστικών και μπαταριών από ιδιωτικούς φορείς, τώρα θα ανακυκλώνονται και οι μικροσυσκευές. Πάνω από όλα, βέβαια, θα πρέπει οι κάτοικοι να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή προς όφελος όλων μας.

Νεκρά ψάρια στην Τάφρο 66

Οι πρώτες προσπάθειες για την κατασκευή αποστραγγιστικών έργων στην πεδιάδα δυτικά της Θεσσαλονίκης, άρχισαν ακόμη από την εποχή της τουρκοκρατίας. Τα άφθονα νερά της περιοχής, είτε ως ποτάμια είτε ως χείμαρροι, κατέληγαν στην ελώδη λίμνη των Γιαννιτσών η οποία αποτελούσε εστία μόλυνσης και σοβαρών ασθενειών.
Η πρώτη μελέτη για την κατασκευή αποστραγγιστικής τάφρου της λίμνης αυτής έγινε την περίοδο 1892-1896. Μια προσπάθεια μερικής υλοποίησης των μελετών έγινε επί σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Εξάλλου μεσολάβησε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος που σταμάτησε κάθε σχετική απόπειρα.
Η τελική μελέτη έγινε τελικά το 1923 και ήταν πρωτοποριακή για την εποχή της. Τελικά το 1959, η λίμνη των Γιαννιτσών αποξηράνθηκε οριστικά και έτσι δημιουργήθηκε η Περιφερειακή Συλλεκτήρια Τάφρος, γνωστή στην περιοχή μας ως Τ66, μια από τις ντροπές που θα έπρεπε να τύπτουν τη συνείδησή μας .

Η ειδυλλιακή εικόνα της τάφρου κρύβει έναν πραγματικό τάφο...

Η τάφρος αυτή συγκεντρώνει όλα τα νερά της περιοχής της Πέλλας και έρχεται στο νομό Ημαθίας κοντά στην περιοχή του Δήμου Ειρηνούπολης, καταλήγει δε στον Αλιάκμονα κοντά στο χωριό Κουλούρα. Έχει μήκος 39 χλμ. Στο πέρασμά της δέχεται πολύ μεγάλο ρυπαντικό φορτίο, ειδικά το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους: πρώτα από όλα διασχίζει μια περιοχή εντατικής γεωργικής δραστηριότητας με ο,τι συνεπάγεται αυτό (φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα, κλπ). Επιπλέον, στην περιοχή λειτουργούν διάφορες βιομηχανίες επεξεργασίας λαχανικών και φρούτων, κατεργασίας μαρμάρου και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες δυστυχώς δεν τηρούν τους απαραίτητους κανόνες φιλικής προς το περιβάλλον παραγωγής. Την εποχή δε αυτή, λειτουργούν στο μέγιστο της δυναμικότητάς τους. Η Τ66 δέχεται ακόμη τους ποταμούς Τριπόταμο (που διασχίζει τη Βέροια) και Αράπιτσα (που διασχίζει τη Νάουσα) με το δικό τους ρυπαντικό φορτίο που δεν είναι μηδαμινό. Τέλος, η λειψυδρία ενισχύει τα προβλήματα αυτά.
Συνολικά έχει υπολογιστεί ότι τα απόβλητα που δέχεται το κανάλι αντιστοιχούν σε μια πόλη 600.000 κατοίκων.
Κάθε καλοκαίρι η Τ66 κάνει αισθητή την παρουσία της στην ευρύτερη περιοχή λόγω της φοβερής δυσοσμίας που αναδίδει. Πολλές φορές στα βαλτόνερά της επιπλέουν νεκρά ψάρια. Και το καλοκαίρι αυτό, η κατάσταση ήταν πανομοιότυπη: στη γέφυρα του δήμου Ειρηνούπολης χιλιάδες νεκρά ψάρια και κάποια ζωντανά που έψαχναν καθαρό νερό. Είναι γνωστό πως το ισοζύγιο οξυγόνου στα νερά του καναλιού βρίσκεται σε σχετικά καλά επίπεδα τις υπόλοιπες εποχές, όμως το καλοκαίρι παρατηρούνται ασφυκτικά φαινόμενα λόγω του ευτροφισμού και της μόλυνσης. Να λαμβάνεται δε υπόψη ότι τα νερά αυτά καταλήγουν στον Αλιάκομονα και από εκεί στον Θερμαϊκό, πως από αυτά αρδεύονται καλλιέργειες και πως πίνουν κοπάδια της περιοχής.

Υπάρχει, βέβαια, η σχετική κινητοποίηση. Ο Δήμαρχος Ειρηνούπολης αποφάσισε να κινήσει διαδικασία στον Εισαγγελλέα όπως και πέρυσι και σκοπεύει να προσφύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια αν δε δοθεί λύση, ο Νομάρχης ζητά την παραδειγματική τιμωρία των υπευθύνων και συνεργάζεται με το ΥΠΕΧΩΔΕ, η Οικολογική Ομάδα Βέροιας επανειλημμένα έχει ανακοινώσει σχετικά με την κατάσταση στην Τ66 που διαιωνίζεται καθώς δεν αποδίδονται τελικά ευθύνες.

Λίγο πολύ έχουμε όλοι μας αποδεχτεί την κατάσταση αυτή, όπως και τόσες άλλες. Ξέρουμε πως θα νιώσουμε τη δυσοσμία τέτοια εποχή, πως θα διαβάσουμε για νεκρά ψάρια στο κανάλι, πως θα γίνει φασαρία για λίγο καιρό κι εμείς θα κουνήσουμε σιωπηρά και με σκεπτικισμό το κεφάλι … κι ύστερα, κι αυτό το πρόβλημα, θα βουλιάξει στη λήθη που τόσο βολικά καθαρίζει τη συνείδησή μας.

Κι ύστερα έφυγαν οι μέλισσες…

Μέλισσα: Γένος εντόμων που ανήκει στην οικογένεια Apidae, τάξη Υμενόπτερα. Ζει σε οργανωμένες κοινωνίες: σε κάθε κυψέλη υπάρχει η βασίλισσα, οι εργάτριες (θηλυκά και οι δυο) και οι κηφήνες (αρσενικά). Η βασίλισσα που είναι πιο μεγαλόσωμη σε σχέση με τις εργάτριες είναι επιφορτισμένη με τη γέννηση των αυγών. Οι εργάτριες ασχολούνται με τη φροντίδα της κυψέλης ενώ οι κηφήνες χρησιμεύουν αποκλειστικά για τη γονιμοποίηση της βασίλισσας. Οι μέλισσες που απομακρύνονται από την κυψέλη, πεθαίνουν μέσα σε λίγες ώρες.

Η μέλισσα έχει πολύ ανεπτυγμένες αισθήσεις. Διακρίνει όλα τα χρώματα εκτός από το κόκκινο (γι αυτό και οι κυψέλες των μελισσοκόμων δεν είναι ποτέ βαμμένες με κόκκινο χρώμα). Η οξύτατη όσφρησή της τη βοηθά στην αναγνώριση των λουλουδιών. Ανεπτυγμένες επίσης είναι και η γεύση και η αφή.

Κάθε αποικία αποτελείται από 1 βασίλισσα, περίπου 50.000 εργάτριες και μερικές εκατοντάδες κηφήνες. Η κυψέλη είναι η φωλιά τους και είναι φτιαγμένη από κερί (ουσία που εκκρίνεται από τους κοιλιακούς τους αδένες), αποτελείται δε από κηρήθρες (ένα σύνολο κελιών). Τα κελιά έχουν απόλυτα κανονικό εξαγωνικό σχήμα με κενούς χώρους επικοινωνίας ενδιάμεσα. Η λειτουργία τους είναι εξειδικευμένη: άλλη κηρήθρα προορίζεται για την εκκόλαψη των αυγών, άλλη για αποθήκευση της γύρης ή του νέκταρος, άλλη για κατοικία κλπ.

Οι εργάτριες είναι οι συλλέκτριες της τροφής. Συλλέγουν τη γύρη και το νέκταρ από τα λουλούδια. Η γύρη μεταφέρεται στη φωλιά κολλώντας τη στο τρίχωμα του σώματός τους ενώ το χυμό τον καταπίνουν και τον βγάζουν μόλις φτάσουν στη κυψέλη. Αυτές είναι οι πρώτες ύλες για το μέλι.

Αυτό που είναι μοναδικό και καταπληκτικό είναι ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των εργατριών: ένα πολύπλοκο σύστημα σχημάτων και κινήσεων που δίνει ακριβείς πληροφορίες για ένα γεγονός. Συνεχόμενα «οχτάρια» δηλώνουν ύπαρξη τροφής σε απόσταση έως 70μ. Αν μεταξύ των ημικυκλίων παρεμβάλλεται παλμική κίνηση σε ευθεία γραμμή, τότε η τροφή βρίσκεται μακρύτερα. Η κατεύθυνση της παλμικής κίνησης μάλιστα δείχνει την κατεύθυνση της τροφής. Όσο πιο γρήγορος ο ρυθμός των κινήσεων, τόσο πιο κοντά βρίσκεται η τροφή. Με άλλους ανάλογους «χορούς» δίνουν πληροφορίες για την ύπαρξη νερού, κάνουν «μασάζ» στις άρρωστες μέλισσες, κλπ Με δεδομένο ότι στην κυψέλη επικρατεί σκοτάδι, οι πληροφορίες μεταδίδονται στο σμήνος με τη στενή επαφή που κρατούν μεταξύ τους με τις κεραίες τους. Οι μέλισσες αντιλαμβάνονται επίσης και τις μεταβολές του καιρού και επιστρέφουν στην κυψέλη ειδοποιώντας και το υπόλοιπο μελίσσι. Για το λόγο αυτό, ο Αριστοτέλης έγραφε στο «Περί τα ζώα ιστορίαι»: «Προγιγνώσκουσι δε και τον χειμώνα αι μέλιτται».

Η βασίλισσα γονιμοποιείται πετώντας από έναν μόνο κηφήνα από το σμήνος που την ακολουθεί . Ο κηφήνας αυτός ύστερα πεθαίνει. Όσα αυγά γονιμοποιούνται δίνουν θηλυκά άτομα. Τα υπόλοιπα δίνουν αρσενικά. Τα αυγά δίνουν τέλεια έντομα σε 21 ημέρες. Οι βασιλικές προνύμφες ταΐζονται από τις εργάτριες με το βασιλικό πολτό, ένα έκκριμα των αδένων των νεαρών εργατριών. Μόλις γεννηθούν οι νέες βασίλισσες, η παλιά φεύγει από την κυψέλη μαζί με μερικές εργάτριες σχηματίζοντας τον αφεσμό πρώτα, ένα «τσαμπί» δηλαδή σε κάποιο κατάλληλο σημείο, κι ύστερα την οριστική νέα αποικία. Εκεί η βασίλισσα, που στην κοιλιά της έχει ακόμη αποθηκευμένα γονιμοποιημένα αυγά, συνεχίζει να γεννάει, ακολουθώντας την ίδια διαδικασία.

Στο τέλος του καλοκαιριού, η τροφή σπανίζει και γι αυτό οι μέλισσες σφραγίζουν την κυψέλη με μια ρητίνη, την πρόπολη, αφού πρώτα διώξουν τους κηφήνες, συγκεντρώνονται στο κέντρο της κυψέλης γύρω από τη βασίλισσα και διαχειμάζουν τρεφόμενες με το αποθηκευμένο μέλι.

Η πρόπολη χρησιμοποιείται και για την ταρίχευση οποιουδήποτε παρείσακτου μπει στην κυψέλη τους (πχ ποντικοί, αρουραίοι, κλπ για το μέλι). Το κεντρί τους που βρίσκεται στην άκρη της κοιλιάς τους είναι το όπλο τους. Εχθροί τους είναι τα πουλιά και μερικά είδη σφηκών. Ο χειρότερος εχθρός τους όμως τα τελευταία χρόνια έγινε ο άνθρωπος.

Η μέλισσα είναι ένα χρήσιμο έντομο για τον άνθρωπο: δίνει το μέλι, το κερί, το βασιλικό πολτό, προϊόντα με καταπληκτικές ιδιότητες σχετικά με την αντίσταση του οργανισμού στις μολύνσεις, το πεπτικό σύστημα, κλπ. Ακόμη κάνει την επικονίαση των φυτών, γεγονός που συμβάλλει στην ανάπτυξη των φυτικών ειδών, συνεπώς και στη διατροφή του ανθρώπου (οι μέλισσες γονιμοποιούν το 80% των φυτών του πλανήτη). Ο Αϊνστάιν έλεγε πως «αν η μέλισσα εξαφανιζόταν από τη γη, θα απέμεναν μόλις 4 χρόνια ζωής για το ανθρώπινο είδος».

Τόσο στη χώρα μας, όμως, όσο και σε χώρες του εξωτερικού (Γερμανία, Ισπανία, ΗΠΑ, και αλλού) παρατηρείται τον τελευταίο καιρό απώλεια στον πληθυσμό των μελισσών. Στη χώρα μας είναι μικρή μα σαφής. Σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, η απώλεια φτάνει στο 90%. Μαρτυρίες μελισσοκόμων καταγράφουν το παράδοξο φαινόμενο της μείωσης των μελισσιών από 20.000 σε 500 μόνο!

Παρόλο που το φαινόμενο δεν έχει ακόμη εξηγηθεί πλήρως, οι επιστημονικές μελέτες συγκλίνουν στη συνδυαστική δράση πολλών παραγόντων που αποτελούν γενικότερα μάστιγες της σύγχρονης εποχής: η κλιματική αλλαγή, η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, η επικράτηση των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών, τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, καθώς και ένα πρωτόζωο ενδημικό άλλων περιοχών (Ισραήλ) που είναι φυσικός εχθρός των μελισσών και που εμφανίστηκε το 2006 στο δυτικό κόσμο. Ο αποδεκατισμός των μελισσιών ονομάστηκε Συνδρομο Κατάρρευσης των Μελισσών (Colony Collapse Disorder ή CCD) και απασχολεί σοβαρά τους εμπλεκόμενους με δεδομένο ότι η μείωση του παραγόμενου μελιού στη χώρα μας μειώθηκε μέσα σε ένα χρόνο από τους 13.000 τόνους στους 8.000.

Στα τέλη Μαΐου, στη Γερμανία απαγορεύθηκε η κυκλοφορία 7 φυτοφαρμάκων που θεωρήθηκαν υπεύθυνα για το θάνατο εκατομμυρίων μελισσών. Στη Γαλλία, κάποια από αυτά έχουν ήδη απαγορευτεί από το 1999, ενώ στις ΗΠΑ έχουν γίνει μηνύσεις από το 1995.

Στη χώρα μας τα σκευάσματα αυτά κυκλοφορούν ελεύθερα, παρόλο που τα μηνύματα από τους μελισσοκόμους της βόρειας Ελλάδας είναι αποκαρδιωτικά. Υπεύθυνοι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών βεβαιώνουν πως δεν πρόκειται να υπάρξει σοβαρός αντίκτυπος για την αγροτική οικονομία της χώρας μας, μια που «η φυτική παραγωγή εδώ δεν εξαρτάται σε τόσο μεγάλο βαθμό από την επικονίαση των μελισσών και μια που η χώρα μας είναι η πιο πυκνοκατοικημένη από μέλισσες» (!)…

Τα πάντα, λοιπόν, ανάγονται στο χρήμα, και η αξία τους είναι μόνο η οικονομική αξία και τα οφέλη που μπορούν να αποφέρουν στον άνθρωπο… Κατά τα άλλα, καταιγισμός γύρω μας απόψεων και δράσεων για την αειφορία και την βιώσιμη ανάπτυξη… Η αειφορική δράση συνυπολογίζει την οικονομική ανάπτυξη και την ομαλή εξέλιξη της φύσης. Μα για τον κοντόφθαλμο άνθρωπο, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και οι συνέπειες δε τον αφορούν διότι δεν έχουν (ακόμη) άμεση και ορατή επίδραση επάνω σ΄αυτόν , στην υγεία του και, κυρίως, στο πορτοφόλι του. Κι ούτε λόγος για τη βιοποικιλότητα που δέχεται έτσι άλλο ένα πλήγμα… Κι ούτε λόγος για ανησυχία σε περίπτωση που το Σύνδρομο Κατάρρευσης των Μελισσών συνδέεται όντως με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση καθώς και την επέκταση των γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών…

Οι μέλισσες ζουν σε κοινωνίες οργανωμένες όπου ιεραρχούνται οι δράσεις τους με βασικό στόχο την επιβίωση του σμήνους. Λειτουργούν με ομαδικό πνεύμα και ακολουθώντας πιστά το » όλοι για έναν και ένας για όλους». Αν κατορθώσουμε και τις εξαφανίσουμε, θα χάσουμε μια από τις ελάχιστες ευκαιρίες να παραδειγματιστούμε από το ζωικό βασίλειο, μια που και εμείς είμαστε κοινωνικά όντα που οργανώνονται και ξέρουν να ιεραρχούν προτεραιότητες. (!)

Όμως, ποιος από εμάς προβληματίζεται σοβαρά κοιτώντας μια μέλισσα που ζουζουνίζει γύρω από ένα λουλούδι; Κάποιοι μάλιστα, αφού διαβάσουν ένα άρθρο για το Σύνδρομο Κατάρρευσης των Μελισσών στην εφημερίδα τους, ίσως τη διπλώσουν για να απαλλαγούν από το ενοχλητικό ζουζούνισμα, έτσι απλά …

Διαβάστε εδώ λίγα για τη βιολογική μελισσοκομία και δείτε videos σχετικά.

ΝΑ ΣΒΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΑ!

Κι εδώ υπερβολικοί, κι εδώ αδιάφοροι, κι εδώ νεόπλουτοι…

Όπου κι αν πας, δουλεύει ένα κλιματιστικό… Στην αγορά, στις υπηρεσίες, στα σχολεία, στα αυτοκίνητα, παντού. Κάποιοι, βέβαια, το χρειάζονται για λόγους υγείας και κάποιοι άλλοι το θεωρούν απαραίτητο για τη δουλειά τους ( π.χ. συντήρηση τροφίμων).

Όμως, στους υπόλοιπους χώρους, γιατί πρέπει να καίει ασταμάτητα με 32 βαθμούς μόνο εξωτερική θερμοκρασία;

Να αναλογιστούμε τι θα κάνουμε στους επερχόμενους καύσωνες. Και πόσο φυσιολογικό είναι να ζούμε διαρκώς σε χώρους με αφύσικες συνθήκες; Σε τελική ανάλυση δεν πρέπει να προσαρμοστεί βιολογικά το είδος μας στη νέα κατάσταση έτσι όπως προβλέπεται αλλά και διαγράφεται ήδη με το φαινόμενο του θερμοκηπίου; Και οι προειδοποιήσεις της ΔΕΗ για γενικό black out λόγω της αδυναμίας της να ανταπεξέλθει στην αυξημένη ζήτηση, ούτε αυτές μας πτοούν; Επιπλέον, κανείς δεν ενοχλείται οργανικά από αυτήν την τεράστια θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων;

Οι δυσμενείς συνέπειες για την υγεία από τη χρήση, αλλά κυρίως από την κατάχρηση των κλιματιστικών, είναι μάλλον σε όλους γνωστές: άσθμα, δύσπνοια, αλλεργίες, ερεθισμοί, ισοθερμικό σοκ, νόσος των Λεγεωνάριων. Αλλά και ένας απλός κεφαλόπονος ή ένα «πιάσιμο» στους ώμους αρκεί για να χαλάσει η διάθεση. Από την άλλη, είναι και οι συνέπειες που αφορούν το περιβάλλον: αισθητική υποβάθμιση, θόρυβος, εκπομπή θερμότητας, ανάπτυξη οσμών και μικροοργανισμών στους εσωτερικούς χώρους και ενεργειακή σπατάλη.

Η ΔΕΗ προβλέπει ότι σε σχέση με πέρυσι, η ζήτηση θα αυξηθεί κατά 400 MW και η αύξηση αυτή θα οφείλεται αποκλειστικά στη λειτουργία των κλιματιστικών. Η ζήτηση θα ξεπεράσει τα 10500 MW, ακόμη και με θερμοκρασίες χαμηλότερες των 40 βαθμών Κελσίου, με αποτέλεσμα τις συνεχείς διακοπές της ηλεκτροδότησης με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ένας φαύλος κύκλος μ΄άλλα λόγια. Ας μη ξεχνάμε ακόμη ότι το κλιματιστικό διαφοροποιεί κοινωνικά και κατατάσσει κάποιους ανθρώπους στους ενεργειακά φτωχούς , όλους εκείνους δηλαδή για τους οποίους είναι δυσβάσταχτο το οικονομικό βάρος ενός κλιματιστικού.

Η προσαρμογή του είδους μας πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά. Οι προβλέψεις μιλούν για κλίμα ιδιαίτερα ξηροθερμικό στη χώρα μας. Δεν είναι, λοιπόν, δυνατόν να οχυρωνόμαστε μέσα στα κλιματιζόμενα σπίτια μας και να μη μπορούμε να υποφέρουμε την εξωτερική θερμοκρασία, κάτω από τέτοιες συνθήκες. Να βοηθήσουμε, λοιπόν, αυτή την προσαρμογή χρησιμοποιώντας εναλλακτικές λύσεις. Τα φυσικά υλικά είναι μονωτικά και συμβάλλουν στο δροσισμό όπως αποδεικνύεται εξάλλου από τις παραδοσιακές μεθόδους οικοδόμησης σε πολύ θερμότερες χώρες από τη δική μας.

Κυρίως, όμως, να συνειδητοποιήσουμε τα λάθη που μας οδήγησαν σε ένα πρόβλημα που διαρκώς διογκώνεται και παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και να βοηθήσουμε κάνοντας αυτήν την απλή κίνηση: σβήνοντας το κλιματιστικό, τουλάχιστον τώρα που οι θερμοκρασίες δεν είναι ακραίες. Εμείς, ομολογούμε ότι, τις περισσότερες φορές που αποπειραθήκαμε να σβήσουμε το κλιματιστικό σε χώρους που τους μοιραζόμαστε με άλλα άτομα, αποτύχαμε παταγωδώς, όσες εξηγήσεις κι αν δώσαμε. Η διάθεσή μας για εξηγήσεις και συζήτηση προσέκρουε στην υπερβολή, στην αδιαφορία και στο νεοπλουτισμό (νεοφώτιστοι γαρ…), συχνά και στην ειρωνεία.

Μα δεν εγκαταλείπουμε, γιατί ο τοίχος αυτός ορθώνεται κυρίως από ενήλικες, όχι από τα παιδιά (αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα των συζητήσεων στην τάξη), που είναι προβληματισμένα, δεκτικά και πρόθυμα να υιοθετήσουν έναν άλλο τρόπο ζωής.

• Πείτε τη γνώμη σας:

Αχ, χελιδόνι μου…

Ποιος θυμάται τον Μάρτη, την ασπροκόκκινη κλωστή στο χέρι; Τη φορούσαν τα παιδιά όλο το μήνα για να μη μαυρίσουν από τον ήλιο. Κι ύστερα, μόλις έμπαινε ο Απρίλης, την άφηναν έξω για να την πάρουν τα χελιδόνια που μόλις είχαν φτάσει από το μακρινό τους ταξίδι, για να φτιάξουν τη φωλιά τους. Για να ευχαριστήσουν τα παιδιά μάλιστα, τα χελιδόνια «άφηναν» ένα μικρό δώρο. Είναι από τις παραδόσεις που κάποιοι από εμάς νοσταλγούμε συχνά, όχι μόνο γιατί ξεχνιούνται σιγά σιγά μέσα στη δίνη του σύγχρονου τρόπου ζωής, αλλά και γιατί είναι η θλιβερή απόδειξη πως οι αλλαγές στο περιβάλλον είναι γεγονός.

Σήμερα το πρωί, στο ραδιόφωνο, μια από αυτές τις φωνές που εκτοξεύουν ελαφρά τη καρδία κουβέντες στον αέρα, ανακοίνωσε πως όλα αυτά με τις κλιματικές μεταβολές είναι ανοησίες, μια που όλοι βλέπουμε πως η θερμοκρασία κυμαίνεται τις μέρες αυτές σε κανονικά επίπεδα. Είναι αλήθεια πως έχουμε χάσει ως είδος τις ευαίσθητες κεραίες που θα μας επέτρεπαν να αντιληφθούμε τις μεταβολές αυτές ( και μαζί χάσαμε και την ευαισθησία, που θα μας επέτρεπε να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο και λίγο σοβαρότερα με αυτό το θέμα ). Η φύση και ο κόσμος της, όμως, τις διατηρεί τις κεραίες αυτές και δέχεται πολύ πιο άμεσα τις επιδράσεις από τις κλιματικές μεταβολές.

Γι αυτό σε λίγο κανείς δε θα θυμάται τα χελιδόνια, τα πουλιά αυτά που διανύουν τεράστιες αποστάσεις για να έρθουν στις εύκρατες περιοχές μας. Οικογένεια εντομοφάγων ειδών και, γι αυτό, ωφέλιμων για τον άνθρωπο ( μια που ωφελιμιστικά αντιμετωπίζουμε τη φύση… ). Στη χώρα μας και στην υπόλοιπη Ευρώπη φωλιάζουν 5 είδη από τα οποία το είδος Hirundo rustica είναι το πιο διαδεδομένο.

Είναι είδος μεταναστευτικό που διαχειμάζει στην τροπική και νότια Αφρική κυρίως. Επιστρέφει την άνοιξη διασχίζοντας την περιοχή της Σαχάρας, πολλές χιλιάδες άνυδρων και καυτών χιλιομέτρων που ολοένα και αυξάνονται λόγω της επέκτασης της ερήμου, συνέπεια και αυτή της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Τα χελιδόνια, άριστοι και γρήγοροι ταξιδευτές, σε μια από τις πιο δύσκολες διαδρομές, φτάνουν όλο και λιγότερα σε αριθμό στα μέρη μας, μη μπορώντας πια να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες ενός ταξιδιού που όλο και δυσκολεύει. Επιπλέον, δηλητηριάζονται από τα έντομα που καταναλώνουν, μια που σε χώρες της Αφρικής οι καλλιέργειες ψεκάζονται ακόμη με φυτοφάρμακα που στην Ευρώπη είναι απαγορευμένα. Κι όσα κατορθώνουν να φτάσουν εδώ, βρίσκουν μόνο τσιμέντο. Δεν υπάρχουν υλικά για να χτίσουν τις φωλιές τους ούτε αρκετή τροφή για να ταΐσουν τα μικρά τους. Στις παλιές φωλιές σπάνια καταφεύγουν γιατί τις έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τα σπουργίτια και τα χελιδόνια δεν τις θέλουν πια. Και, δυστυχώς, δεν αφήνουν και τα παιδιά την ασπροκόκκινη κλωστούλα για να τα βοηθήσουν…

Η Ορνιθολογική Εταιρεία κατασκευάζει πήλινες φωλιές σε μπαλκόνια για να σωθούν τα χελιδόνια ( οδηγίες για κατασκευή πήλινης φωλιάς εδώ ), όμως αυτό δεν είναι πάντα αρκετό. Εξάλλου είναι και όλοι αυτοί που συνηθίζουν να καταστρέφουν τις χελιδονοφωλιές γιατί τους βρωμίζουν τις αυλές και τα μπαλκόνια. Είναι καλύτερα να προνοήσει κανείς ώστε να μη χτίσουν τα πουλιά φωλιά, αν δεν τα θέλει στο χώρο του, παρά να τα σκοτώνει έτσι.

Είναι εικόνες που κοντεύουμε να σβήσουμε από τη μνήμη μας πια. Εικόνες που για κάποιους από εμάς είναι άρρηκτα δεμένες με την παιδική μας ηλικία. Τα χελιδόνια το φθινόπωρο με τις πρώτες ψύχρες, πάνω στα σύρματα, να φλυαρούν λίγο πριν από το μακρινό ταξίδι του γυρισμού, τα χελιδόνια τα γλυκά απογεύματα της άνοιξης να πετούν χαμηλά για να πιάσουν την τροφή τους, τα κεφαλάκια των νεοσσών να προβάλλουν από τη φωλιά πεινασμένα στη θέα της χελιδόνας. Τα παιδιά δεν περιμένουν πια τα χελιδόνια με ανυπομονησία όπως η Άννα του παλιού αναγνωστικού, ούτε θα μπορούν να ανασύρουν από τη μνήμη τους τέτοιες εικόνες στο μέλλον.

Και, δυστυχώς, θα υπάρχουν πάντοτε αυτοί που θα διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και τις συνειδήσεις, περιφρονώντας μέσα στην άγνοιά τους την σκληρή πραγματικότητα, από το ραδιόφωνο ή από αλλού, και διαδίδοντας ότι όλη αυτή η ιστορία με την υπερθέρμανση είναι απλά μια ανοησία…

Κι ένα ποίημα:

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ

Ήλθες, ήλθες, χελιδόνι,
για να διώξεις το χειμώνα,
ήλθες μ’ άνθη να στολίσεις
της καλής μας γης το χώμα.

Έλα, έλα, χελιδόνι,
σε προσένει η φωλιά σου,
έλα, έλα, να σκορπίσεις
το γλυκό κελάδημά σου.

Ήλθες, ήλθες, χελιδόνι,
την ακούμε τη λαλιά σου,
ήλθες, ήλθες και απλώνεις
μια χαρά σαν τη χαρά σου.

Κ. Καρυωτάκης (εφηβικοί στίχοι)

Ανακύκλωση αυτοκινήτων

Στην Ελλάδα η ανακύκλωση αυτοκινήτων γίνεται από το 2004 από την Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος που λειτουργεί υπό την αιγίδα του ΥΠΕΧΩΔΕ. Τα οφέλη είναι αφ΄ενός η αξιοποίηση των υλικών που προκύπτουν από τη διάλυση των οχημάτων και αφ΄ετέρου η αποσυμφόρηση των δρόμων και η επαναχρησιμοποίση υλών που δύσκολα αποσυντίθενται.

Το αρχικό στάδιο είναι η αφαίρεση των τμημάτων που περιέχουν βαρέα μέταλλα και είναι τα πιο επιβλαβή για το περιβάλλον ( μπαταρία, ζάντες, ελαστικά, καταλύτης, προφυλακτήρες ) και τα οποία ανακυκλώνονται χωριστά.

Το δεύτερο στάδιο είναι η αφαίρεση των υγρών των φρένων και του ψυγείου, τα λάδια, η βενζίνη και τα υγρά των υαλοκαθαριστήρων.

Στη συνέχεια τα αυτοκίνητα συμπιέζονταικαι κομματιάζονται από το «ψαλίδι». Τα κομμάτια μεταφέρονται στο σπαστήρα, το ειδικό μηχάνημα που διαχωρίζει το μίγμα μετάλλων. Τελικά ανακυκλώνεται το 87% περίπου του κάθε αυτοκινήτου.

Τα παραγόμενα προϊόντα εξάγονται στην Κίνα ή πωλούνται σε επιχειρήσεις του εσωτερικού. Υπάρχει σαφώς μια αυξητική τάση όσον αφορά την ανακύκλωση αυτοκινήτων στη χώρα μας: το 2005 ανακυκλώθηκαν περίπου 6.500 αυτοκίνητα ενώ το 2007 έφτασαν τα 50.500.

ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Πολυσύνθετα σύνολα με ιδιαίτερη ζωή και λειτουργίες, με πολύπλευρη σημασία και ανεκτίμητη αξία για το περιβάλλον. Ανανεώσιμοι πόροι που συμβάλλουν στην οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτιστική ανάπτυξη μιας περιοχής. Εκτάσεις που μαστίζονται κάθε καλοκαίρι από τις πυρκαγιές αλλά και από την παράνομη υλοτόμηση, τη λαθροθηρία και την υπερβόσκηση. Πολύ κοινό θέμα για σχολικές εργασίες και πρόσφορο έδαφος για επίδειξη οικολογικής ευαισθησίας με τις λογής αναδασώσεις χωρίς προηγούμενη μελέτη. Περιζήτητοι χώροι για οικοδομική δραστηριότητα. Και, φυσικά, χώροι αναψυχής. Λίγοι, όμως, είναι εκείνοι που γνωρίζουν τις ποικίλες λειτουργίες τους και την πολυδιάστατη συμβολή τους.

Τα δασικά οικοσυστήματα, λοιπόν:

• Φιλοξενούν διάφορα φυτικά είδη.
• Παράγουν σημαντικές ποσότητες βιομάζας, προσφέροντας δασικά προϊόντα και δεσμεύοντας ενέργεια.
• Μειώνουν την ένταση του φωτός, ανάλογα με την πυκνότητά τους, δημιουργώντας ένα ευχάριστο και ξεκούραστο φωτοκλίμα. ( Το φύλλωμα των δέντρων απορροφά λιγότερο την πράσινη ακτινοβολία ).
• Μειώνουν την ένταση των θορύβων. Ζώνη δάσους από κωνοφόρα με πλάτος 30 μ. μειώνει κατά 5-6 ντεσιμπέλ την ένταση του ήχου.
• Εμποδίζουν την εξάτμιση του εδάφους και αυξάνουν την υγρασία του.
• Ενισχύουν τα υπόγεια νερά καθώς οι ρίζες των δέντρων απορροφούν μεγάλες ποσότητες νερού.
• Απορροφούν και εξουδετερώνούν τις διάφορες επιβλαβείς ουσίες. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μια που 1 στρέμμα δάσους μπορεί να απορροφήσει πάνω από 400 κιλά διοξείδιο του άνθρακα και να το μετατρέψει σε οξυγόνο.
• Αμβλύνουν τις ακραίες θερμοκρασίες και εμποδίζουν το σχηματισμό πάχνης και δρόσου.
• Μετατρέπουν σε βροχή την υγρασία του αέρα και υγροποιούν την ομίχλη.
• Βελτιώνουν την ποιότητα του νερού ενεργώντας ως μικροβιολογικά, χημικά και φυσικά φίλτρα του νερού. Το νερό από δασική περιοχή έχει ευνοϊκότερο pH, μειωμένη συγκέντρωση αμμωνιακών και νιτρικών αλάτων, περισσότερα ωφέλιμα ιόντα και μικρότερες συγκεντρώσεις κωλοβακτηριδίων.
• Προστατεύουν από τη διάβρωση συγκρατώντας το βρόχινο νερό με το πλούσιο ριζικό σύστημα και το πυκνό φύλλωμά τους. Εμποδίζουν τη δημιουργία χειμάρρων και την πρόκληση πλημμυρών.
• Μειώνουν την ένταση του ανέμου κατά 12-15% της αρχικής.
• Εξασφαλίζουν ευνοϊκές συνθήκες για τη διατήρηση και προστασία πλούσιας χλωρίδας και πανίδας.
• Γενικά, βοηθούν στη διατήρηση της βιολογικής ισορροπίας στη φύση.

( Από την Παρέσα Λ. – βιβλ. Φυλλάδιο του Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθήνα 2007)

Η 4η Παγκόσμια Διάσκεψη για τους Ωκεανούς

Τη Δευτέρα 7 Απρίλίου, αρχίζουν οι εργασίες της 4ης Παγκόσμιας Διάσκεψης για τους Ωκεανούς στο Ανόι του Βιετνάμ, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Στη διάσκεψη θα γίνει προσπάθεια να οργανωθεί σχέδιο αντιμετώπισης των κινδύνων που αντιμετωπίζουν τα ωκεάνια και παράκτια οικοσυστήματα. Η διάσκεψη αυτή προέκυψε ως αναγκαιότητα από την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη που έγινε το 2002 στο Γιοχάνεσμπουργκ της Ν. Αφρικής.

Είναι γνωστό ότι οι ωκεανοί καταλαμβάνουν το 72% της επιφάνειας της Γης και ότι στις παράκτιες περιοχές κατοικεί το 50% του πληθυσμού του πλανήτη. Οι ωκεανοί, λοιπόν, έχουν ζωτική σημασία για τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Είναι πηγή ζωής και σημαντικό οικολογικό κεφάλαιο για τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Αποτελούν ρυθμιστές του κλίματος, παρέχουν εργασία και είναι πηγή εισοδήματος, δίνουν τροφή, αποτελούν πλουσιότατα οικοσυστήματα.

Σήμερα οι ωκεανοί κινδυνεύουν άμεσα από τη μόλυνση και τη ρύπανση του περιβάλλοντος, από την υπεραλίευση, από τις κλιματικές αλλαγές λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.

• Η τήξη των πάγων έχει μειώσει τα αμφίποδα που τρέφονται με φύκια κι έτσι οι γκρίζες φάλαινες χάνουν την τροφή τους και λιμοκτονούν.
• Για τον ίδιο λόγο, ο Ειρηνικός ενώνεται με τον Ατλαντικό, με αποτέλεσμα να εισβάλλουν στον Ατλαντικό μικροοργανισμοί που απειλούν να αλλάξουν την ισορροπία του οικοσυστήματός του.
• Τα νερά των πάγων που λιώνουν, παρασύρουν τα αυγά και τα νεογέννητα των αυτοκρατορικών πιγκουίνων με αποτέλεσμα να απειλούνται με εξαφάνιση.
• Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και τα μαγκρόβια δάση υποβαθμίζονται χρόνο με το χρόνο.
• Το pH των νερών υποχωρεί λόγω της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με άμεση επίδραση στους ζωντανούς θαλάσσιους οργανισμούς.
• Η Ιαπωνία και η Νορβηγία δεν υποχωρούν όσον αφορά τη φαλαινοθηρία.
• Η αλιεία είναι εντατική με αποτέλεσμα να κινδυνεύει το 76% των ψαριών παγκοσμίως. Το 90% των μεγάλων ψαριών αλιεύεται ανεξέλεγκτα ενώ και η «γονοκτονία» επιβαρύνει την κατάσταση.
• Τοξικοί και μολυσματικοί παράγοντες από βιομηχανικές δραστηριότητες, λύματα κατοικημένων περιοχών, πετρελαιοφόρα, κλπ έχουν φέρει την κατάσταση των ωκεανών σε οριακό σημείο.

Σκοπός της διάσκεψης είναι να χαρακτηριστούν συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές προστατευόμενες ζώνες έως το 2012 και να αποκατασταθούν τα αλιευτικά αποθέματα έως το 2015. Εκτός αν, κι αυτή καταλήξει να είναι μια απλή σύναξη αρμοδίων και υπευθύνων που θα αγωνίζονται για την ορθότερη διατύπωση των συμπερασμάτων ώστε να μη θιγούν τα συμφέροντα κανενός από τους συμμετέχοντες…

(με αφορμή είδηση από τον Κόσμο του Επενδυτή)

ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΙΣ 8.00΄μ.μ. ΘΑ ΣΒΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΦΩΤΑ!

Σήμερα στις 8.00΄μ.μ. και για μια ώρα, θα κλείσουμε τα φώτα και τις ηλεκτρικές συσκευές.

Θα συμμετάσχουμε σ΄αυτή την πρωτοβουλία γιατί έτσι επιβάλλει η συνείδησή μας. Για εμάς, δεν έχει τόσο σημασία πόση θα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας από αυτή τη συγκεκριμένη δράση, όσο να λειτουργήσει η δράση αυτή ως έναυσμα που θα πυροδοτήσει κι άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες, σε επίπεδο παγκόσμιο ή και τοπικό . Κυρίως, όμως, θεωρούμε ότι είναι μια πρωτοβουλία που θα μπορούσε να αφυπνίσει και τον τελευταίο πολίτη που αδιαφορεί για το περιβάλλον και τα προβλήματα που το μαστίζουν.

Υπάρχουν, ακόμη και σήμερα, που το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει κάνει αισθητή την παρουσία του, άνθρωποι που αδιαφορούν, που δε γνωρίζουν ακριβώς τι είναι ή, χειρότερα, το αγνοούν εντελώς. Υπάρχουν άνθρωποι που αγνοούν ότι τον πλανήτη μας τον βαραίνουν δεκάδες προβλήματα, απόρροια της υπεροψίας του είδους μας.

Η σημερινή δράση, λοιπόν, είναι μια ευκαιρία για ενημέρωση, συνειδητοποίηση, προβληματισμό. Συνάμα είναι φωνή διαμαρτυρίας για όσα συμβαίνουν εις βάρος του περιβάλλοντος, μια φωνή η οποία απευθύνεται στα αυτιά των κρατούντων που αδιαφόρησαν πλήρως για την πρωτοβουλία αυτή, αλλά και όσων την αντιμετωπίζουν με συγκατάβαση, ειρωνεία ή απόρριψη.

Απόψε, λοιπόν, 60 λεπτά μόνο στο σκοτάδι.

Κι όταν ανάψουμε ξανά το φως, να σβήσουμε απο το λεξιλόγιό μας την έκφραση που αναμασούμε τόσο συχνά και με τόσο ελαφριά τη συνείδηση: «Μα εγώ θα διορθώσω την κατάσταση;»…

ΣΤΙΣ 29 ΜΑΡΤΙΟΥ ΣΒΗΝΟΥΜΕ ΤΑ ΦΩΤΑ ΓΙΑ 1 ΩΡΑ!

Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι το φλέγον θέμα στις μέρες μας. Είναι σε όλους γνωστό πως η ενεργειακή σπατάλη οδηγεί σε επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Είναι ακόμη σίγουρο πως ο ακτιβισμός, έστω και σε ατομικό επίπεδο, μπορεί να φέρει αποτελέσματα, τουλάχιστον να αφυπνίσει συνειδήσεις. Εξάλλου, » σταγόνες ύδατος πέτρας κοιλαίνουσι » κατά το Θαλή τον Μιλήσιο.Έτσι, λοιπόν, η Ομάδα μας αποφάσισε να στηρίξει την εκστρατεία EARTH HOUR (Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ) η οποία ξεκίνησε πέρυσι από το WWF Αυστραλίας στο Σίδνεϋ. (Στις 31 Μαρτίου 2007, 2.2 εκατομμύρια άνθρωποι και 2100 επιχειρήσεις στο Σύδνεϊ έσβησαν τα φώτα τους για μία ώρα- την Ώρα της Γης. Αυτή η τεράστια συλλογική προσπάθεια μείωσε την κατανάλωση ενέργειας κατά 10,2% , μέγεθος ανάλογο της απομάκρυνσης από την κυκλοφορία 48.000 αυτοκινήτων για μία ώρα.)

Στις 29 Μαρτίου 2008 στις 8 το βράδυ τοπική ώρα, 30 εκατομμύρια άνθρωποι σε μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου, όπως το Δουβλίνο, η Κοπενχάγη, το Τορόντο, το Σικάγο, η Μελβούρνη, το Μπρισμπέιν, το Τελ Αβίβ και η Μαννίλα, θα ενωθούν και θα σβήσουν τα φώτα τους για την ΄Ωρα της Γης.

Στην Ελλάδα το θέμα αφήνεται στον εθελοντισμό και στη διάθεση για προσφορά. Στην Αίγινα έχει ήδη δημιουργηθεί ένας μικρός ανεξάρτητος οργανωτικός πυρήνας που προσπαθεί να διαδώσει την ιδέα και να την κάνει ιδεολογία.

Η Ομάδα μας συμμετέχει μέσω του blog μας, αλλά και με ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας.

• Μοιράστηκαν ενημερωτικά φυλλάδια στους μαθητές του σχολείου μας καθώς και του συστεγαζόμενου σχολείου.
• Δόθηκαν φυλλάδια και σχετική αφίσα στη Μητρόπολη η οποία με τη σειρά της ανέλαβε να τα αναρτήσει σε όλους τους ναούς.
• Τα ίδια φυλλάδια και η αφίσα δόθηκαν στις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τεχνικής Εκπ/σης με σκοπό να μοιραστούν σε όλα τα σχολεία της πόλης.
• Επίσης, μοιράστηκαν ενημερωτικά φυλλάδια σε ιδιώτες και ιδιοκτήτες καταστημάτων οι οποίοι έχουν τη διάθεση με τη σειρά τους να τα μοιράσουν σε περισσότερο κόσμο.
• Έγινε ανακοίνωση στην εφημερίδα ΛΑΟΣ η οποία θα επαναληφθεί την παραμονή της 29ης.
• Το θέμα προβάλλεται στον οδηγό για τη Βέροια Veriorama.
• Η Ομάδα μας έδωσε ενημερωτική συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό Αιχμή την παραμονή της29ης.

Δείτε το σχετικό video του WWF

Μεταβολές στη στάθμη των ωκεανών

Η στάθμη των θαλασσών του κόσμου πρόκειται να υποχωρήσει μέσα στα επόμενα εκατομμύρια χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι η παρούσα άνοδός τους που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, δεν είναι παρά ένα διάλειμμα αρχέγονης γεωλογικής τάσης, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη

Ο Μπέρνχαρτ Στάινμπεργκερ και οι συνάδελφοί του στο Γεωλογικό Ινστιτούτο της Νορβηγίας εκτιμούν ότι οι ωκεανοί γίνονται ολοένα και βαθύτεροι, ενώ το μέσο βάθος του πυθμένα των θαλασσών έχει υποχωρήσει κατά 170 μέτρα, από την Κρητιδική περίοδο (πριν 70 εκατομμύρια χρόνια) μέχρι σήμερα. Παλαιότερες μελέτες υπολόγιζαν ότι ο πυθμένας είχε βαθύνει κατά 40 μέτρα. «Ο ωκεάνιος πυθμένας έχει βαθύνει, όπως έγινε και με τη στάθμη των θαλασσών.

Η τάση αυτή θα συνεχισθεί», λέει ο δρ Στάινμπεργκερ. Πειραματικό πρότυπο, που δημιούργησε η επιστημονική ομάδα με τη βοήθεια υπολογιστών και βασίσθηκε σε νέες μελέτες της μετακίνησης των ηπειρωτικών τεκτονικών πλακών, προβλέπει περαιτέρω βάθυνση των ωκεανών και υποχώρηση της στάθμης της θάλασσας.

Αν η στάθμη των θαλασσών υποχωρήσει κατά 170 μέτρα σήμερα, η Ρωσία θα βρεθεί να έχει χερσαία σύνδεση με την Αλάσκα, εκεί όπου βρίσκεται ο Βερίγκειος Πορθμός. Η Βρετανία θα βρεθεί να είναι μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης, ενώ Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία θα βρεθούν να αποτελούν μέρος της ίδιας ηπείρου.

«Αν ο άνθρωπος έχει επιζήσει σε 10, 20 ή 50 εκατομμύρια χρόνια, θα διαπιστώσει ότι η στάθμη των θαλασσών θα έχει υποχωρήσει και δεν θα έχει μειωθεί», λέει ο επικεφαλής της μελέτης, δρ Ντίτμαρ Μύλερ, του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, που αποκαλύπτει ότι οι μελέτες του δείχνουν ότι ο Ατλαντικός ωκεανός θα φαρδύνει, ενώ ο Ειρηνικός θα συρρικνωθεί.

Η γεωλογική αυτή τάση δεν αρκεί, όμως, για να αντισταθμίσει την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, που προκαλεί το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. «Η μείωση της στάθμης των υδάτων, εξαιτίας της γεωλογικής εξέλιξης είναι αμελητέα, εάν συγκριθεί με την άνοδο της στάθμης που θα προκαλέσει η τήξη αιωνόβιων πάγων, παγετώνων και παγόβουνων», παραδέχεται ο δρ Σταϊνμπέργκερ.

www.kathimerini.gr

Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο

Δείτε εδώ τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο χάρτης απεικονίζει ακόμη τις γεννήσεις και τους θανάτους σε πραγματικό χρόνο.

Eδώ μπορείτε να δείτε την επίδραση σε ατομικό επίπεδο στην ενίσχυση του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Και εδώ μπορείτε να βρείτε πληροφορίες, στοιχεία και απεικονίσεις για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.